Türk siyasal düşüncesinde 58 kuşağı: Progresivist (İlerlemeci) aydınlar

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’de 1950’li yıllarda iktidarda bulunan popülist-muhafazakâr hükümete karşı şekillenen muhalif aydın hareketinin başlıca sosyo-politik görüşlerini ele almaktadır. Türk modernleşme tarihinde, ülkeyi ileri uygarlık standartlarına taşımayı amaçlayan reformları yürütmek ile çağdaş batı toplumlarının sahip olduğu özgürlükleri benimsemek arasında çoğu kez bir gerilim gözlemlenmiştir. Genellikle devrimci grupların birinci, liberal-demokratlarınsa ikinci unsuru ön plana aldıkları ve diğer boyutu ihmal ettikleri söylenebilir. Bununla beraber, Cumhuriyet’in kurucu felsefesinden miras aldıkları inkılâpçılık ilkesini “ilerlemecilik” kavramı çerçevesinde yorumlayan 58 kuşağı aydınları, liberal evrimcilik ve otoriter devrimcilik arasında bir denge tutturmayı başarmış ve 1961 Anayasası’nda ifadesini bulan özgürlükçü sosyal devlet düzeninin düşünsel mimarları olmuşlardır.

This paper approaches the preeminent socio-political views of the Turkish intelectual movement that emerged in 1950s against the populist-conservative government in power. During the modernization history of Turkey, there have almost always been a tension between running the reforms that aim to carry the country to advanced civilisation standards and adapting the liberties that modern western societies already have. Usually the revolutionary factions seem to focus on the first case, while the liberal-democrats care about the second; and both neglect the other dimension. However the intelectual generation of 58, that inherited the transformism principle from the constitutive philosophy of Turkish Republic, interpreted the term as “progressivism” and advanced the balance between liberal evolutionism and authoriterian revolutionism. That made them the builders of the libertarian social state order of the Constitution of 1961.