Kıbrıs Barış Harekâtı'nda türkülerin propaganda amaçlı kullanılması: "Kıbrıs'a Çıktık" türküsü üzerine inceleme

Abstract

Çalışma kapsamında Kıbrıs'a Çıktık adlı türkünün Türk milliyetçiliğinin ön plana çıkarılmasında ve Yunanistan karşıtı kamuoyunun inşasında propaganda amaçlı ne şekilde kullanıldığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla türkü nitel araştırma yöntemlerinden müzik ve göstergebilim analizleri kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada eser, ABD'li dilbilimci Charles Sanders Peirce'in Anlamlandırma Modeli ve Fransız antropolog Claude Lévi-Strauss'un İkili Karşıtlıklar Modeli ışığında analiz edilmiştir. Elde edilen bulgularda, eserde Rumlara yönelik düşman soyut kavramı kullanılarak olumsuz bir algı inşa edildiği ortaya çıkarılmıştır. Kıbrıs Barış Harekâtı esnasında ve daha sonrasında Türk ozan, âşık ve şarkıcılar tarafından milliyetçilik fikrini daha etkili kılmak için olumsuz temsiller içeren eserlerin yazıldığı ve icra edildiği gözlemlenmiştir. Analiz sonucunda eserin “La (Dügâh)” karar sesinden, “Uşşak dörtlüsü”ne, “Buselik beşlisi” nin eklenmesinden oluşan Geleneksel Türk Sanat Müziği makam dizilerinden “Uşşak Makamı Dizisi”nde, ritmik yapı bakımından “2/4 (Nim Sofyan)” usulünde icra edildiği sonuçlarına varılmıştır.

In the context of the study, it was tried to reveal how Turkish folk music called Kıbrıs'a Çıktık was used to highlight the Turkish nationalism and to construct anti-Greece public opinion for propaganda purposes. For this purpose, folk songs were examined by using music and semiotics analysis in qualitative research methods. In this study, the study was analyzed in the light of the Meaning Model of the American linguist Charles Sanders Peirce and the Binary Contrasts Model of the French anthropologist Claude Lévi-Strauss. In the findings obtained, it was revealed that a negative perception was built by using enemy abstract concept towards Greeks in the study. During and after the Cyprus Peace Operation, it was observed that songs including negative representations were written and performed by Turkish poets, lovers and singers in order to make the idea of nationalism more effective. As a result of the analysis, it was found that the folk song was performed with 2/4 (Nim Sofyan) tempo in terms of rhythmic structure in the sound decison ”La (Dügâh)" in "Ussak Quartet" consisting of "Buselik Quintette" in the“Ussak Mode" in mode series of Traditional Turkish Art Music.