Teşkilati Esasiye Kanunu’nun (1921 Anayasası’nın) yapılış süreci

Abstract

Teşkilatı Esasiye Kanunu/1921 Anayasası, I. TBMM tarafından hazırlanıp yürürlüğe konulmuştur. Bu siyasi-hukuk belgesi, çağdaş Türkiye’nin temellerini atan önemli bir metindir. Amasya Genelgesi’nden başlayarak Anadolu’da örgütlenen Ulusal Mücadele’nin ruhunu ve felsefesini taşımaktadır. 1921 Anayasası’na giden süreçte halkçılık düşüncesinin etkin olduğu bilinmektedir. Mustafa Kemal Paşa, 13 Eylül 1920 tarihinde TBMM’ne verdiği Hükümet Beyannamesi’nde egemenliğin millete ait olduğunu açıklamıştır. Temel amaç halkın mutluluğunu sağlamaktı. Bu belge, Teşkilatı Esasiye Kanunu/1921 Anayasası yapımına giden süreci başlatmıştır. Bu çalışmada Mustafa Kemal Paşa’nın 13 Eylül 1920 tarihinde TBMM’ye verdiği hükümet beyannamesinden Teşkilatı Esasiye Kanunu’nu/1921 Anayasası’nın kabul edildiği 20 Ocak 1921 tarihine kadar geçen süreçte Meclis’te yapılan tartışmalar, beyannameden anayasaya giden süreçte yapılan değişiklikler ele alınmıştır.

First Turkish Grand National Assembly prepared and implemented the Constitution of 1921. This document is a significant text which lays the foundations of Turkish Republic. It carries the spirit and philosophy of the national struggle organized in Anatolia beginning with the Amasya Circular. It is known that the idea of the populism is an efficient within the process of Constitution of 1921. Mustafa Kemal Pasha explained that the sovereignty belongs to the nation in the bill of rights given to the Turkish Grand National Assembly in 13 September 1920. Main purpose is to lead to happiness of the nation. This document initiated the process of Constitution of 1921. This paper focuses on the discussions and alterations at the assembly within the process from the bill of rights given by Mustafa Kemal Pasha to the Turkish Grand National Assembly in 13 September 1920 to the acceptance of the Constitution of 1921.