Yerel yönetimlerde stratejik planlama sürecinde karşılaşılan yönetsel ve kültürel sorunlar: Bursa İl Özel İdaresi örneği

Abstract

Neoliberalizmin özel sektör uygulamalarından yola çıkarak ileri sürdüğü “yeni kamu işletmeciliği”nin bir uygulaması olan ve Türkiye’de de kamu kurumlarında yasal olarak 2006 yılından itibaren tatbikata konulan stratejik planlama, bürokratik kültüre sahip bu örgütlerde bazı yönetsel ve kültürel sorunlarla karşılaşmaktadır. Bu sorunsal (olgu), amaçsal örneklem olarak seçilen Bursa İl Özel İdaresi (BİÖİ) ölçeğinde nitel bir araştırma ile test edilmiştir. Araştırma ile BİÖİ’nin dokuz yıllık sürede iki dönem halinde uyguladığı stratejik planların sonuçları da belli ölçülerde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmada analiz birimi olarak örgütler, gözlem birimi olarak da bu örgütlerin yönetici veya temsilcileri seçilmişlerdir. Çalışmaya ilişkin temel veriler, tabakalı örneklem yoluyla seçilen; kamu kuruluşları, özel sektör işletmeleri, mesleki kuruluşlar, üniversiteler ve uzman kuruluş tabakalarından oluşan 23 örgüt ile üç siyasal parti temsilcileri ile yapılan toplam 42 yarı yapılandırılmış mülakattan elde edilmiştir. Araştırmanın bulguları; stratejik planların etkinliğini etkileyen çevresel koşullar, katılımcılık, saydamlık, esneklik, insan kaynakları yönetimi, geri besleme, ortak aklı harekete geçirme, stratejilere odaklanma, öğrenen örgüt olma, örgütün yolunu berraklaştırma, tarihsel perspektiften bakma gibi örgüt kültürü boyutlarının, stratejik planlamadan beklenilen kamusal faydanın gerçekleştirilmesini ne ölçüde ve ne yönde etkilediklerine vurgu yapmaktadır. Bu çalışmanın başlıca önerisinin yerel yönetimlerde etkin bir stratejik planlama yapıp uygulayabilmenin, güçlü bir örgüt kültürüne bağlı olduğunu vurgulamasıdır, denilebilir.

Strategic planning- an application of the ‘new public management’, which is brought forward by the neoliberal economics on the basis of its private sector applications, and which has also been legally implemented in public bodies in Turkey since 2006-faces some organizational and cultural problems in these organizations, which manifests bureaucratic culture. This problematic (fact) is tested within the scope of the Provincial Special Administration of Bursa Province (BİÖİ) of Turkey, which is chosen as the purposive sample, through a qualitative research. The research also attempts to put forth the results of the strategic plans that were implemented by BİÖİ in two periods within ten years up to a certain extent. In the research, organizations are chosen as unit of analysis, and administrators or representatives as observational unit. The basic data on the study are collected through 42 semi-structured interviews with 23 organizations from public and private sector, professional associations, universities and specialized agencies, and 3 representatives of political parties, which are selected via stratified sampling method. The findings of the research focus on to what extent and in what direction elements and factors of organizational culture, such as peripheral factors that determine effectiveness, organizational structure, participation, transparence, accountability, performance evaluation, flexibility, human resource management, open communication, feedback, focusing on outcomes and strategies, being a learning organization, clarification of path of organization, consumer-centered perspective, quest for optimum, being directed towards action, saving and efficiency, and giving more importance to tracking and evaluation influence realization of public benefit, which is what is expected from strategic planning. It can be stated that the main claim of this study is emphasizing that making and implementing an active and effective strategic planning in local administrations depends on a strong organizational culture.