Çevre hakkının dayanışma hakkı olarak gelişimi ve Türkiye özelinde analizi

Abstract

Kamu yönetimi disiplini bağlamında özellikle çevre politikalarının üretilmesi, uygulanması ve yönetilmesi süreçlerinde, kamu yararı ve kişisel çıkarlar arasındaki mücadele tarih boyunca hep olmuştur. Bu mücadelenin bir yansıması olarak fizikselçevrenin tahrip edilmesi sadece doğa ya da insanoğlunu olumsuz yönde etkilememiş, aynı zamanda yapılı çevre de bu yıkımdan payını almıştır. Özellikle son elli yıl boyunca, Birleşmiş Milletler öncülüğünde yürütülen çalışmalar göstermiştir ki, çevre sorunlarının çözümünde veya en aza indirgenmesinde, soruna taraf olan paydaşların olabildiğince bir dayanışma ve iş birliği şuuru içinde hareket etmeleri anahtar rol oynamaktadır. Bu yüzdendir ki, bu dayanışmanın çevre hakkı kapsamı içinde “Üçüncü Kuşak Haklar” arasındaki yerini alması, 1982 yılında “Dayanışma Haklarına İlişkin Uluslararası Üçüncü Pakt Ön Tasarısı” ile gerçekleştirilmiştir. İşte bu çalışma, çevre hakkının dayanışma hakkı olarak dünyadaki gelişimini, Türkiye özelindeki yansımalarını ve geçirdiği süreci analiz etmektedir. Makalenin, literatüre yapacağı katkının yanı sıra merkezi ve yerel yönetimlerin ulusal ve uluslararası ölçekte yapacağı çalışmalara veya üretecekleri çevre politikalarına sağlayacağı katkı açısından da önemli olduğu düşünülmektedir. Çalışma, Birleşmiş Milletler, Fransa ve Türkiye’nin 1970 sonrası çevre hakkı konusundaki politikalarıyla sınırlandırılmıştır. Nitel araştırma yöntemine dayalı olarak gerçekleştirilen bu çalışmada; literatür taraması yapılmış, literatür ile birlikte ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların rapor ve analizlerinden veriler elde edilmiştir. Elde edilen verilerise doküman analizi tekniği ile değerlendirilmiş ve ulaşılan bulguların değerlendirilmesini müteakip yapılan önerilerle de çalışma sonlandırılmıştır.

In the context of public administration discipline, and especially in the process of producing, implementing, and managing environmental policies, there has always been a struggle between publicinterest and personal interests. As a reflection of this struggle, the destruction of the physical environment affected not only nature or human beings negatively, but also the built environment. In particular during the last fifty years, the studies which were led by the United Nations have demonstrated that the stake holders who are parties to the problems acting in a sense of solidarity and cooperation as much as possible plays a key role in solving or minimizing environmental problems. Therefore, the solidarity took its place among the "Third Generation Rights" within the scope of environmental rights with the "Preliminary Draft of the Third International Pact on Solidarity Rights" in 1982. This study analyses the development of environmental rights as the right to solidarity in the world, its reflection and process in Turkey. In addition to its contribution to the literature, the article is considered to be important in terms of its contribution to the national and international studies of the central and local governments or to the environmental policies that theywill produce. The study islimited by the United Nations, France and Turkey's policies on the environmental rights after 1970. In this study based on qualitative research method; the literature was reviewed, and data were obtained from the reports and analyses of national and international institutions and organizations along with the literature. The data obtained were evaluated with the document analysis technique and the study was concluded with the recommendations following the evaluation of the findings.