Özel yetenekli öğrencilerin akademik benlik algıları üzerinde büyük balık-küçük gölet etkisi

Abstract

Benzer yetenek düzeyindeki öğrenciler düzey gruplaması olmayan karma sınıflarda yüksek akademik benlik algısına, düzey gruplaması olan homojen sınıflarda ise daha düşük akademik benlik algısına sahip olabilmektedirler. Bu durum büyük balık- küçük gölet etkisi (BBKGE) olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada özel yetenekli öğrencilerin matematik ve fen bilimleri benlik algılarında BBKGE araştırılmıştır. Katılımcılar Anadolu Üniversitesi bünyesinde bulunan Üstün Yetenekliler Eğitim Programları (ÜYEP)’na devam eden 5. ve 6. sınıf 50 özel yetenekli öğrenciden oluşmaktadır. Bu program okul sonrası formatında olup üniversite kampüsünde yürütülmektedir. Öğrencilerin matematik ve fen bilimleri akademik benlik algıları hem ÜYEP’te hem de örgün öğretime devam ettikleri okullarda Akademik Benlik Algısı Ölçeği (ABAÖ) ile üç farklı zamanda ölçümlenmiştir. Öğrencilerin akademik benlik algılarının 1. ölçümden 3. ölçüme kadar geçen sürede anlamlı düzeyde azaldığı saptanmıştır. Ancak akademik benlik algıları ÜYEP’te halen yüksek, okullarında ise oldukça yüksek olmaya devam etmiştir. Okuldaki genel akademik benlik algısı (M = 34,24; SS = 2,26) ÜYEP’teki akademik benlik algısından (M = 31,49; SS = 3,87) anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Öğrenciler okul ve ÜYEP’i iki farklı referans çerçevesi olarak kullanmış ve bu nedenle uyarlanabilir akademik benlik algıları okulda nispeten yüksek, ÜYEP’te düşük saptanmıştır.