Büyük Britanya müze koleksiyonlarindaki bilinen hayvan figürlü Çanakkale seramikleri

Abstract

Türk seramikleri, bugün dünya çapında bilinen birçok müzenin koleksiyonunda kendine önemli bir yer edinmiştir. XVII. yüzyılın sonlarından XX. yüzyılın başlarına kadar üretimini devam ettiren Çanakkale seramikleri de bunlardan birisidir. Özgün örnekleri ile bilinen bu seramikler, XIX. yüzyılda farklı formda görülen örnekleriyle Türk seramik sanatında ayrı bir yere sahiptir. Çanakkale seramikleri tabak, kâse ve vazo gibi bilinir formların yanı sıra, at, aslan, deve ve ördek başlı testi gibi hayvan biçimli kaplar ile Türk seramik sanatında özgün bir yer edinmiştir. Çeşitli formlardaki hayvan figürlü bu seramikleri Türkiye’de İstanbul Çinili Köşk Müzesi, Suna-İnan Kıraç Koleksiyonu, Ankara Etnografya Müzesi gibi çeşitli müze ve koleksiyonlarda görmek mümkündür. Birleşik Krallık ’ta ise Victoria ve Albert Müzesi (Victoria and Albert Museum), British Müzesi (British Museum), Fitzwilliam Müzesi (Cambridge Fitzwilliam Museum), Edinburgh Ulusal İskoçya Müzesi (Edinburgh National Scotland Museum), Burrell Koleksiyonu (Glasgow Burrell Collection), Oxford Ashmolean Müzesi (The Ashmolean Museum of Art and Archaeology) ve Durham Şark Müzesi (Durham Oriental Museum)koleksiyonlarda yer almaktadır. Makalede, bu sözü edilen yedi müzenin koleksiyonunda yer alan on üç adet hayvan figürlü Çanakkale üretimi seramik üzerinde durulmuştur. Yurt dışı koleksiyonlarında yer alan Çanakkale seramikleri üzerine yapılan daha önceki araştırmalarda, Londra’daki Victoria ve Albert Müzesi’ne kayıtlı seramikler ele alınmış, ancak diğer müzelerdeki seramikler hakkında henüz bilinen bir çalışma yapılmamıştır. Diğer müze koleksiyonlarında yer alan seramiklerin, bilinen yayınlardaki örneklerle karşılaştırması yapılarak, literatüre yeni örnekler kazandırılması hedeflenmektedir. Müzelerin dijital kayıt dökümünden yararlanılarak hazırlanan bu makale ile Büyük Britanya müzelerinde yer alan hayvan figürlü Çanakkale seramiklerinin malzeme, teknik, form ve süsleme açısından değerlendirmesi yapılması amaçlanmaktadır.