SPPARC - afazi aile desteği programı'nın afazili bireylerin yakınlarına etkisi

Abstract

Afazi, baskın olan sol hemisferde meydana gelen hasarlar sonrası gelişen ve bireyin ifade ve alıcı dil becerilerine ek olarak yazma ve okuma gibi becerilerini de etkileyen bir dil sorunu olup, kişinin ve ailesinin psikolojik ve sosyal durumunu etkilemektedir. Bu araştırma, afazili bireylerin yakınları için hazırlanan SPPARC programının ilk basamağı olan aile destek programının, Türkçe'ye kazandırılması ve bu programın, afazili bireylerin yakınlarına etkisinin değerlendirilmesi için yapılmıştır. Araştırmada, uygulanan programın, afazili bireylerin yakınlarının yaşadığı depresyon anksiyete stres gibi psikolojik durumlar ile bakım verme yükü ve yaşam kalitesi gibi sosyal durumlara etkilerini belirlemek üzere ön test-son test kontrol gruplu deneysel model kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi deney grubu ve kontrol grubunda 20 katılımcı olmak üzere 40 kişiden oluşmaktadır. Deney grubuna 8 hafta süreli, 8 oturumdan oluşan Afazi Aile Destek Programı uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği, Bakım Verme Yükü Ölçeği ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda deney ve kontrol gruplarının Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği'nden, Bakım Verme Yükü Ölçeği'nden ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği'nden aldıkları ön-test puanları açısından farklılaşmadıkları (p>.05); son-test puanları açısından ise anlamlı düzeyde farklılaştıkları belirlenmiştir (p<.05). Deney grubunun son-test toplam puanları, ön-test puanlarına göre anlamlı düzeyde değişiklik göstermiştir (p<.05). Araştırmanın sonuçları, Afazi Aile Destek Programı'nın afazili ailelerin psikososyal durumlarının olumlu yönde değişmesine, bakım verme yüklerinin azalmasına ve yaşam kalitelerinin artmasına etkili olduğunu düşündürmektedir.