Yeni 2-hidrazinotiyazol türevlerinin sentezi ve biyolojik etkilerinin araştırılması

Abstract

Alzheimer ve Parkinson Hastalığı nörodejeneratif hastalıklardan olup giderek daha yaygın hale gelmektedir. Günümüzde, Alzheimer veya Parkinson hastalıkları için mevcut radikal bir tedavi yoktur. Klinik olarak kullanılan ilaçlar yalnızca semptomatik rahatlamayı amaçlar ve nörodejenerasyonu durdurma yeteneğine sahip değildir. Bu hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan stratejilerden birisi kolinesteraz (ChE) ve monoamin oksidaz (MAO) enzimlerini inhibe ederek nörotransmitter seviyelerini eski haline getirmektir. Bu tez kapsamında monoamin oksidaz inhibitörü etkili moleküllerin yapısında bulunan hidrazin ile asetilkolinesteraz (AChE) ve monoamin oksidaz enzimlerinin izoformlarına karşı inhibe edici etkinlikleri rapor edilmiş olan tiyazol halkası birleştirilerek 2-[2-(sübstitüe benziliden)hidrazinil]-4-(sübstiüte fenil)tiyazol türevleri (2a-2h) sentezlenmiştir. Elde edilen bileşiklerin yapıları 1H-NMR, 13C-NMR ve kütle spektroskopileri ile doğrulanmıştır. Enzim inhibisyonu aktiviteleri değerlendirildiğinde, bileşik 2c, 2d ve 2h'nin AChE'a karşı, bileşik 2f ve 2h'nin ise MAO-B'ye karşı en yüksek inhibitör aktivite gösteren bileşikler olduğu tespit edilmiştir. Bileşik 2h'nin ise hem AChE (0.030±0.001 µM) hem de MAO-B (0.048±0.002 µM) üzerinde en yüksek inhibitör aktiviteye sahip olduğu ve bileşik 2h'nin ikili inhibitör aktivite gösteren tek bileşik olduğu saptanmıştır. Bileşiklerin bütirilkolinesteraz (BChE) ve MAO-A enzimleri üzerinde etkileri belirlenememiştir. Bütün bileşiklerin Lipinski'nin beşli ilaç olabilirlik kuralını sağladığı, ayrıca enzim aktivite sonuçlarıyla moleküler docking çalışması sonuçlarının uyum içinde olduğu da belirlenmiştir.