Sanal kabilelerde sosyal etkileşim ve etkileri

Abstract

Günümüz postmodern sanal kabileleri, arkaik dönem kabileleriyle bazı noktalarda ayrılmakla birlikte pek çok ortak noktada benzerlik göstermektedir. Modernizmin ve devamında postmodernizmin önerisi olan bireycilik yerini topluluk, cemaat ve kabilecilik anlayışına bırakmıştır. Böylelikle birey odaklı yaklaşım yerine, kabile ve kabile içi iletişim odaklı yaklaşım benimsenmiştir. Bu yaklaşımda arkaik kabilelere özgü oluşumun yanında topluluk dinamikleri de ön plana çıkmıştır. Günümüz arkaik kabileleri olarak nitelendirilebilecek olan sanal kabilelere aidiyet hissi ile bağlı olan üyeler, oluşturdukları grup içi sosyal bağlar ve etkileşim ile oluşan bağlantı değerini tüketilen nesneden ileriye taşımıştır. Bu araştırmanın amacı, postmodern kabilecilik yaklaşımı çerçevesinde arkaik kabilelerden günümüz postmodern sanal kabilelerine geçişin irdelenmesi; bireycilik yaklaşımına karşıt bir duruş olarak ele alınan kabilecilik yaklaşımının ve bağlantı değerinin, günümüz tüketicileri üzerindeki öneminin ortaya koyulmasıdır. Çalışmada Harry Potter temelinde bir marka kabilesi olan Hogwarts Türkleri grubunun, topluluk unsuru değerleri, kabile içi etkileşim yoğunluğu, oluşan bağlantı değeri, bu değerin günlük tüketim pratiğine etkisi, üyelerin markaya yükledikleri anlam, öneri ve beklentilerin neler olduğu irdelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, etkileşim yoğunluğuna bağlı olarak belirlenen Hogwarts Türkleri topluluğu ve üye etkileşimleri oluştururken, yöntem olarak içerik analizi, veri toplama tekniği olarak nodexl sosyal ağ analizi programı kullanılmıştır. Örneklem, 14 Mart 2020–01 Ocak 2021 zaman aralığında Hogwarts Türkleri twitter grubunda paylaşılan gönderi ve yorumlardan oluşmaktadır. Araştırma sonucunda, Hogwarts Türkleri grubunun topluluk unsurları olarak belirlenen “ritüel ve gelenek”, “topluluk bilinci” ve “ahlaki sorumluluk” değerlerine sahip olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca topluluğun etkileşim yoğunluğunun yüksek olduğu, bağlantı değerinin oluştuğu ve bu değerin tüketim pratiklerine etki ettiği gözlemlenmiştir.