Tasarımda gerçeklik ve hakikat kavramları

Abstract

Tasarım alanının temel amacı nesnel gerçeklik ile yüzleşmek, varlık hakkında hakikatleri keşfetmek ve kurgusal yeni hakikatleri içerdikleri yeni olanaklar dahilinde tesis etmektir. Tüm tasarım süreçleri gerçekliğin birer taklidi, temsili veya hakikat önermesi vasfında sunumu halindedir. Tasarım faaliyeti hakikati arayış sırasında dili ile kurmaca bir gerçeklik sunar ve ürüne ait varoluşun gerekçelerini anlatır ve önerir. Tasarım için hakikat, var olanın kaba bir taklidinde öte, kognivist özneye bir önerme halinde sunulan nesneleştirici aklın bir işlevidir. Bu işlev, ekonomik-sosyal-politik durum ve koşullar altında, tasarım söylemleri ile gerçekliğin doğası arasındaki ilişkinin farklı tutumlar halinde ortaya çıkmasına sebep olur. Bu çalışma kapsamında, öncelikle gerçeklik ve hakikat kavramları tasarım bağlamında ele alınacak, ilerleyen bölümlerde tasarımcıların hakikat tesisinde sahip oldukları özgürlük ve kısıtları ile üstlendikleri rol ve sorumlulukları tartışılacaktır. Çalışma, tasarımcıların hakikat tesisine dönük olası tutumların neler olabileceğine ve nasıl olmaları gerektiğine ilişkin tespit ve değerlendirmeler ile son bulmaktadır.