Rahip gomidas “Babil ırmakları kıyısında” koro ve piyano eşlikli sololar için 137. mezmur kompozisyonu içerik-biçim analizi

Abstract

Ulusal Ermeni müziğinin kurucularından olup bu alandaki derleme çalışmalarıyla tanınan Rahip Gomidas (1869-1935), 1896-1899 yılları arasında Berlin’de; Friedrich Wilhelm Üniversitesi ve Richard Schmidt’in özel konservatuvarında felsefe ve müzik dersleri almış, bu öğrenimi süresince çeşitli tür ve formlarda kompozisyon denemelerinde bulunmuştur. Bazıları tamamlanmamış olan bu eserlerin bir kısmını Gomidas: Almanca Eserler ismiyle kitaplaştıran Lokmagözyan, çalışmasının girişinde, sunulan yapıtların tamamının yüksek müzik değerine sahip olmadığını ifade etmekle birlikte, An den Wassern zu Babel başlıklı koro parçasına bu bağlamda özel bir değer atfetmiştir. Gomidas’ın, bu yönlendirme üzerine mercek altına alınan söz konusu eserinin (137. Mezmur: Babil Irmakları Kıyısında), seslendirme süresi, ton alanları ve müzik-dışı göndermeleri dolayısıyla, Batı müziği tarzında yazmış olduğu diğer pek çok eserine göre daha yoğun bir içeriğe sahip oluşu, bu kompozisyon üzerinden Gomidas’ın “besteci kimliğine” ışık tutma fikrini beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada, bestecinin; koro ve piyano eşlikli sololar için yazdığı 137. Mezmur kompozisyonu içerik-biçim analizine tabi tutulmuş, metin ile müziğin paralelliğini sağlama yolundaki adımları bu eser özelinde incelenmiştir. Gerçekleştirilen analiz doğrultusunda, bestecinin; müziği, kutsal metnin hizmetine sunan yaklaşımına ilişkin kimi detaylar ortaya konmuştur.