Türk-Amerikan ilişkilerinin kuruluş ve gelişme sürecine bir bakış (1947-1954)

Abstract

Bu çalışmada Türk-Amerikan ilişkilerinin kurulma gelişme süreci incelenecektir. İkinci Dünya Savaşı’nın yıkıcı etkilerinden korunmayı başaran Türkiye, savaş sonunda yalnız kalmıştır. Sovyetler Birliği’nden gelen toprak talepleri karşısında Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile ilişkilerini geliştirmek istemiştir. Türk-Amerikan ilişkilerinde bir dönüm noktası olan 1947 yılından itibaren, Türk-Amerikan ilişkileri gelişmeye başlamıştır. 1947 Anlaşması ile Türk-Amerikan ilişkileri kurumsal bir yapıya oturmaya başlamıştır. Türkiye’nin Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) üyeliği ile beraber ABD ve batı dünyası ile ilişkiler ittifak boyutuna gelmiştir. NATO üyeliği ile Türkiye, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) tehlikesine karşı ittifak ortağı olduğu NATO’nun desteğini görmeye başlamıştır. NATO üyeliği sonrası Türk-Amerikan ilişkilerinin her alanda uyumlu ve altın çağının yaşandığı bir dönem olarak değerlendirilebilir. Soğuk Savaşın şiddetini artırdığı sırada Türkiye, ABD ile her alanda uyumlu ilişkiler geliştirmeye başlamıştır. Türkiye, dış politikasını, ulusal stratejisini ABD ve NATO’ya göre uygulamaya başlamıştır. NATO üyeliği ile beraber Türk-Amerikan ilişkilerinde yeni bir dönem başlamıştır. Türkiye, askeri olarak NATO’nun güvenlik şemsiyesi altına girmiş, batı ile olan ilişkileri kurumsal bir yapıya oturmaya başlamıştır. Bu çalışma 1947-1954 yılları arası temel alınarak, Türk-Amerikan ilişkilerinin kuruluş ve gelişme süreci anlatılarak, Türk-Amerikan ilişkilerinin kuruluş sürecindeki etkenler değerlendirilecektir.