Liberalizm ve Türk siyasal hayatında liberal eğilimler

Abstract

Bireyi ön plana çıkarıcı niteliği liberalizmi pek çok coğrafyada popüler hale getirmiş, Osmanlı ve Türkiye de bu yönde adımlar atmıştır. Osmanlı’nın son dönemlerinde hissedilmeye başlanan özgürlükçü yenilikler, devletin geçmişten miras aldığı aşırı merkeziyetçilik ve devlet-tebaa ilişkisinden ötürü fazla ileriye gidememiştir. Cumhuriyet ile belirli bir ölçüde liberal fikirlere kayış yaşanmışsa da sanayisi gelişmemiş Türkiye’de Büyük Buhran, İkinci Dünya Savaşı ve hatta Kore Savaşı gibi nedenlerden ötürü devletçi uygulamalar büyük ölçüde baskın kalmıştır. İlerleyen süreçte özellikle ABD’de Ronald Reagan ve İngiltere’de Margaret Thatcher öne çıkan isimlerken Türkiye’de Turgut Özal bu dönemde öne çıkmıştır. Özal ile başlayan liberalleşme rüzgârı bazen muhafazakârlığı bazen dindarlığı bazen de gelenekseli yanına alarak bugünlere gelmiştir. Adalet ve Kalkınma Partisi ile birlikte liberalizm her ne kadar doruklara ulaşma olasılığını göstermiş olsa da partinin sergilediği muhafazakâr ve geleneksel karakter bunu engellemiştir.