Sağlığın ticari belirleyicilerinden biri olarak tütün endüstrisi ve Türkiye’de tütün vergilerinin tütün tüketimine etkileri

Abstract

Sağlığa zararlı ürünleri üreten ve bu ürünlerin kullanımını teşvik ederek halk sağlığına zarar veren faaliyetler gerçekleştiren şirketlerin izledikleri yönetsel yaklaşımlar sağlığın ticari belirleyicisi olarak ifade edilmektedir. Tütün endüstrisi de halk sağlığı için risk taşıyan ürünlerin üretildiği bir sektör olup tütün ve tütünden elde edilen mamuller hastalık yükünün artmasına, yaşam yılı kayıplarına, sağlık harcamalarının artmasına ve artan üretim kayıplarıyla birlikte ulusal ve küresel hasılanın azalmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de tütün endüstrisinin halk sağlığı ve ekonomi açısından neden olduğu kayıpları Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi kapsamında uygulanan MPOWER politika paketine ilişkin göstergelerden biri olan tütün ürünlerinin vergilendirilmesinin talepte neden olduğu etkiler açısından değerlendirmektir. Türkiye’de tütün ürünleri için uygulanan vergiler ve bu vergilerin talebe olan etkileri, sigaranın satın alınabilirliği yani en çok satılan markanın 100 paket (2.000) sigarasını satın almak için gereken Kişi Başına Düşen GSYİH yüzdesi ve asgari ücret ile olan ilişkisi gibi göstergeler açısından analiz edilecektir.