Ludwig Lachmann ve Avusturya iktisat okulundan kurumsal iktisada açılan eylem teorisi

Abstract

2000’li yıllardan sonra Ortodoks neoklasizmin sınırlı rasyonalite, kural takibi, kurumlar, bilişsellik ve evrim gibi ilkeleri benimseyerek değiştiği ve yeni yaklaşımlara doğru açıldığı ileri sürülmüştür. Bu yeni yaklaşımlardan birinin de Avusturya iktisat okulu olduğu düşünülmektedir. Ancak 1970 sonrası Avusturya iktisat okulunun canlanışında büyük bir paya sahip olan Ludwig Lachmann’ın düşünceleri Ortodoks neoklasizmle uyumlu değildir. Lachmann’ın sürekli değişen dünya, akan zaman, farklılaşan beklentiler ve planlara dayanan insan eylemi düşünceleri neoklasizm başta olmak üzere Ortodoksinin hiçbir türüne uyum sağlayamaz. Bundan dolayı Lachmann’ın düşünceleri özelinde Avusturya iktisat okulunun Ortodoks neoklasizmle birlikte iktisat biliminin merkezine yerleşmesi mümkün değildir. Çalışma, Lachmann’ın Avusturya iktisat okulu içindeki söz konusu özel konumunu tartışmayı ve Ortodoks neoklasizmle uyuşması mümkün olmayan plan temelli insan eylemleri ile radikal öznelciliğe yaslanan yorumlayıcı kurumsal iktisat düşüncesi taşıdığını savunmaktadır. Çalışmanın temel iddiası, Lachmann’ın plan temelli eylem teorisi ile sadece Max Weber üzerinden Kıta Avrupa yorumlayıcı sosyolojisi iktisada taşınmamış, aynı zamanda Avusturya iktisat okuluyla kurumsal iktisat da yakınlaşmıştır.