Faşizm kuramlarında soğuk savaş sonrası yaklaşımlar: jenerik faşizm tartışmaları ve Roger Griffin

Abstract

Faşizmin Marksist olmayan jenerik bir tanımını yapma girişimlerinin 1960’ların ortasından itibaren başladığı kabul edilmektedir. Soğuk Savaş sonrasında karşılaştırmalı faşizm çalışmaları, ekonomik ya da kurumsal boyutlarından ziyade artan şekilde faşizmin ideolojik ve kültürel boyutlarına yoğunlaşmıştır. Bu araştırmalar içerisinde, Roger Griffin’in karşılaştırmalı faşizm çalışmaları literatürünü birleştirebilmek amacıyla faşizmi jenerik bir kavram olarak “popülist ultra-milliyetçiliğin palingenetik biçimi” şeklinde tanımladığı bir dizi çalışması özellikle dikkat çekicidir. Bu makale, karşılaştırmalı faşizm çalışmaları literatüründe önemli bir yeri olan jenerik faşizm yaklaşımını, analitik bir yöntemle, Roger Griffin’in yaklaşımı özelinde tartışmaktadır. Bu çalışma, Griffin’in tanımının faşist kültür ve sanat gibi spesifik alanlar için kullanışlı olduğunu kabul etmektedir. Öte yandan Griffin’in yeni mutabakat iddiasına şüpheci yaklaşmakta ve faşizmin eylem ve örgütlenme biçimlerinden yalıtılarak anlaşılamayacağını öne sürmektedir.