Görsel sanatlar öğretmen eğitiminde toplumsal konuların sorgulanması

Abstract

Toplumun daha adil ve demokratik olabilmesi için bireylerin kendilerini çevreleyen toplumsal konulara yönelik farkındalık kazanmaları ve bu konularla nasıl etkileşimde bulundukları ve bunların doğurduğu sorunlara nasıl tepki vereceklerini bilmeleri önemlidir. Çevre, iklim krizi, insan hakları, ayrımcılık, eşitlik ve kalıp yargılar gibi pek çok konu, toplumsal farkındalık yaratmak için günümüz sanatçıları tarafından ele alınmaktadır. Bu konular görsel sanatlar eğitiminde öğrencilerin topluma ve çevreye ilişkin anlayış geliştirmelerine yardımcı olabilir. Bu araştırmada konu odaklı sanat eğitimi yaklaşımı benimsenerek iki toplumsal konuyu ele alan öğrenme etkinliği tasarlanmıştır. Bu etkinliklerden yola çıkarak görsel sanatlar öğretmen adaylarının toplumsal konuları nasıl algıladıklarını ve sanatsal uygulamalarına nasıl yansıttıklarını incelemek amaçlanmıştır. Sanat temelli araştırma yönteminin benimsendiği bu araştırmaya Türkiye’deki bir devlet üniversitesinde Resim-İş Öğretmenliği programında 2. sınıf düzeyinde öğrenim gören toplam 10 görsel sanatlar öğretmen adayı katılmıştır. Veriler; sanatsal çalışmalar, çalışma yaprakları ve yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla toplanmış; tümevarımcı analiz yoluyla çözümlenmiştir. Veri analizi sonucunda ulaşılan bulgular; süreçte yapılan sorgulamalar ve yorumlar ve tüm sürece dair yapılan değerlendirmeler olmak üzere iki ana tema üzerinden açıklanmıştır. Araştırmanın sonucuna göre; öğretmen adaylarının sanat eserlerini sorgulayarak farklı bakış açısı kazandıkları, kendisinden farklı olanla empati kurmada istekli oldukları, sanatın toplumdan beslendiğini ve bu nedenle toplumu ilgilendiren her konunun görsel sanatlar derslerinde ele alınmasının gerekliliğini vurguladıkları görülmüştür.