Öğretmen eğitiminde uygulama öğretmenliği uygulamasının değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de eğitim fakültelerinin ilköğretim bölümlerindeki öğretmen yetiştirme programlarında okul uygulama çalışmalarının yürütülmesinde önemli yeri olan uygulama öğretmenliği uygulamasını çeşitli yönleriyle değerlendirmektir. Araştırma betimsel tarama modelinden yararlanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evreni, 2005-2006 öğretim yılında Türkiye'de üniversitelerin bünyelerinde ilköğretim bölümü bulunan eğitim fakülteleri, bu fakültelerin işbirliği yaptıkları milli eğitim müdürlükleri ve uygulama okulları ile uygulama çalışmalarıyla ilgili olarak görev yapan fakülte uygulama koordinatörleri, milli eğitim müdürlüğü uygulama koordinatörleri, uygulama okulu koordinatörleri, uygulama öğretim elemanları, uygulama öğretmenleri ve uygulama etkinliklerine katılan öğretmen adaylarıdır. Araştırmanın örnekleminde ise, 17 fakülte uygulama koordinatörü, 17 milli eğitim müdürlüğü uygulama koordinatörü, 303 uygulama okulu koordinatörü, 272 uygulama öğretim elemanı, 798 uygulama öğretmeni ve 3 375 öğretmen adayı bulunmaktadır. Ancak, araştırmaya 17 fakülte uygulama koordinatörü, 173 öğretim elamanı, 498 uygulama öğretmeni ve 2 377 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmadaki veriler, "Uygulama Öğretmenlerinin Özellikleri ile Sorunlarını Belirleme Anketi", "Uygulama Öğretmenini Seçme Yöntemi ile Yetiştirme Etkinliklerini Belirleme Anketi" ve "Uygulama Öğretmenliği Rolleri Ölçeği" olmak üzere üç bilgi toplama aracı ile toplanmıştır. Verilerin yorumlanmasında, sayı, aritmetik ortalama,yüzde, standart sapma istatistik teknikleri kullanılmıştır. Verilerin analizi bilgisayar ortamında 11,5 SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı yoluyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmayla, uygulamaöğretmenlerinin erkek öğretmen ağırlıklı olduğu, eğitim düzeylerinin lisans, mesleki deneyim sürelerinin 10 yıl ve daha çok, uygulama öğretmenliğindeki deneyim sürelerinin de 4 yıl ve üzerinde olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte, uygulama öğretmeni seçimlerinin çoğu yerde yapılmadığı, seçme işlemleri yapılan yerlerde de daha çok uygulama okulu müdürleri ile fakülte uygulama koordinatörlerinin belirleyici oldukları ve seçimde aranan ölçütlerin uygulama öğretmenliği görevi ile ilgili olmayan özellikleri içerdiği saptanmıştır. Ayrıca, uygulama öğretmeni yetiştirmeye dönük etkinliklerden uygulama öğretmenlerinin bir bölümünün yararlanamadığı, düzenlenen çoğu etkinliklerin de kısa süreli toplantılarla sınırlı kaldığı anlaşılmaktadır.