Matematiksel üretkenlik testi (MÜT)'nin ilköğretim 6. 7. ve 8. sınıflar düzeyinde psikometrik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Yaratıcılık önemi gün geçtikçe artan kavramlardan biridir. Tanımlandığı ilk günden günümüze kadar onunla ilgili olarak ortaya atılan farklı algılayış biçimleri, hakkında öne sürülen iddialar, üretilen tanımlar ve onun farklı etmenlerle olan ilişkisi oldukça geniş bir yelpazede incelenmektedir. Çağdaş yaklaşımlar ve güncel araştırma bulguları sonucunda yaratıcılığın alana özgü olarak incelenmesi ve tanılamada çoklu araç kullanılmasının gerekliliği, ayrıca tanılamanın güvenilirliğinin ancak kullanılan araçların güvenilirliği kadar olduğu yaratıcılık ile ilgili üzerinde hem fikir olunan noktalardır. Matematik alanına duyulan derin ilginin yaratıcılık ile birleşmesiyle matematiksel yaratıcılık, yaratıcılığın önemli bir alt başlığını oluşturmuştur. Matematiksel yaratıcılığın tanımlanması ve özelliklerinin netleştirilmesi halen güncel araştırma konuları arasındaki yerini korumaktadır. Ancak yaratıcılığın ölçülmesi ile ilgili üretilen çağdaş yaklaşımlara matematiksel yaratıcılık konusunda yeterince yer verilmemiş olması bu alandaki büyük bir eksiklik olarak göze çarpmaktadır. Bu araştırmada altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin matematiksel yaratıcılıklarını ölçme amacıyla geliştirilen Matematiksel Üretkenlik Testi (MÜT)'nin çeşitli psikometrik özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Üstün yetenekliler alanında uzman bir öğretim üyesi, matematik eğitiminde uzman iki öğretim üyesi ile üstün yetenekliler alanında çalışan iki matematik öğretmeninden oluşan bir ekip tarafından geliştirilen test yapılan iki pilot uygulama ve uzman görüşleri doğrultusunda araştırmada kullanılan formuna kavuşmuştur. Araştırma Eskişehir civarında bulunan iki ilköğretim okulunda ve Üstün Yetenekliler Eğitim Programları’ nda eğitim gören 284 öğrencinin MÜT’den aldıkları puanların analiz edilmesiyle gerçekleştirilmiştir. Tarama modelindeki bu araştırmadan elde edilen veriler SPSS paket programı kullanılarak çözümlenmiştir. Beş öğrenme alanına ilişkin beş alt testten oluşan MÜT’de her bir alt test akıcılık, esneklik ve yaratıcılık olmak üzere üç puan türünde incelenmektedir. Yapılan analizler sonucunda akıcılık kategorisinde elde edilen toplam puanların 0–70 aralığında, esneklik kategorisinde elde edilen toplam puanların 0–17 aralığında ve yaratıcılık kategorisinde elde edilen toplam puanların ise 0–29.98 aralığında değişkenlik gösterdiği bulunmuştur. Çeşitli istatistiksel hesaplamalar sonucunda MÜT’ün iç tutarlılığı (cronbach’s alpha) .78 olarak hesaplanmıştır. Alt test- toplam test korelasyonlarına bakıldığında en yüksek korelasyonun ikinci alt testin akıcılık puanı ile en düşük korelasyonun ise beşinci alt testin akıcılık puanı ile sağlandığı görülmektedir. Puanlayıcılar arası tutarlık incelendiğinde akıcılık puan türü için .83, esneklik puan türü için .87 ve yaratıcılık puan türü için .89 (p<.000) güvenirlik katsayılarının sağlandığı görülmektedir. Gerçekleştirilen bir diğer güvenirlik çalışması olan test-tekrar test analizi sonucunda akıcılık puanlarının güvenirliği .84, esneklik puanlarının güvenirliği .76 ve yaratıcılık puanlarının güvenirliği ise .84 (p<0.01) olarak hesaplanmıştır. Gerçekleştirilen ayırt edicilik geçerliliği çalışmaları ışığında ise MÜT’ün üstün yetenekli ve normal öğrencileri ayırt etmede başarılı bir test olduğu sonucuna ulaşılmıştır.