İlköğretim kademesindeki üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik gereksinimlerinin ebeveynlerin ve öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmada ilköğretim kademesindeki üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik hizmetlerine olan gereksinimleri; bu öğrencilerin ebeveynlerinin ve Bilim ve Sanat Merkezlerinde eğitim vermekte olan öğretmenlerinin bakış açılarından yola çıkılarak belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma; İstanbul, İzmir, Ankara, Adana, Trabzon, Van ve Siirt illerindeki Bilim ve Sanat Merkezlerinde yürütülmüştür. Araştırmaya 342 ebeveyn ve 100 öğretmen katılmıştır. Araştırmada, araştırmacı tarafından hazırlanmış olan ve olası rehberlik gereksinimlerini kapsayan ve toplam 48 maddeden oluşan bir rehberlik gereksinimleri belirleme kontrol listesi; üstün yetenekli öğrencilerin ebeveynleri ve Bilim ve Sanat Merkezlerindeki öğretmenleri tarafından beşli derecelendirmeye göre doldurulmuştur. Hem öğretmenler hem de ebeveynler tarafından görüş belirtilmiş olan gereksinimlerin frekansları ve yüzdeleri hesaplanmıştır. Gereksinimler akademik ve sosyo-duygusal alanlardaki gereksinimler olarak iki grupta analiz edilmiştir. Bu araştırmaya göre, annelerin görüşlerine dayalı olarak üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik desteğine en fazla ihtiyaç duydukları akademik gereksinimler; kendini çok yönlü geliştirebilme (% 72,7), geleceğini planlama (% 68,7), meslek seçimi (% 62,6), okul seçimi (% 59,6) ve isteksizlik (% 55,6) gereksinimleridir. Babaların görüşlerine göre üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik desteğine en fazla ihtiyaç duydukları akademik gereksinimler; geleceğini planlama (% 83,3), meslek seçimi (% 81,9), kendini çok yönlü geliştirebilme (% 79,2), mükemmeliyetçilik (% 72,2) ve isteksizlik (% 72,2) gereksinimleridir. Öğretmenlerin görüşlerine göre üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik desteğine en fazla ihtiyaç duydukları akademik gereksinimler ise; yeteneklerinin farkında olması (% 100), grup çalışmalarına etkin olarak katılabilme (% 98), kendini ifade edebilmesi (% 98), kendini çok yönlü geliştirebilme (% 98) ve isteksizlik (% 98) gereksinimleridir. Yine annelerin görüşlerine göre üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik desteğine en fazla ihtiyaç duydukları sosyo-duygusal gereksinimler; aşırı duygusallık (% 76,8), alınganlık (% 69,7), inatçılık (% 68,7), boş zamanlarını etkili bir biçimde kullanma (% 66,7) ve aşırı duyarlılık (% 65,7) gereksinimleridir. Babaların görüGlerine göre üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik desteğine en fazla ihtiyaç duydukları sosyo-duygusal gereksinimler; boş zamanlarını etkili bir biçimde kullanma (% 84,7), alınganlık (% 81,9), unutkanlık (% 75) ve aynı yüzdeleri almış olan aşırı duygusallık (% 73,6), inatçılık (% 73,6), aşırı duyarlılık (% 73,6) gereksinimleridir. Öğretmenlerin görüşlerine göre üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik desteğine en fazla ihtiyaç duydukları sosyo-duygusal gereksinimler ise; inatçılık (% 100), sosyalleşme (% 98), empati kurma (% 96), ve aynı yüzdeleri almış olan kendine güvenmemesi (% 94), aile ilişkileri (% 94), boş zamanlarını etkili bir biçimde kullanabilme (% 94) gereksinimleridir.