Kaynaştırma eğitimine devam eden işitme engelli öğrencilerin yazdıkları öykülerin incelenmesi

Abstract

Yazılı anlatım becerisi, insanların akademik ve sosyal hayatlarında önemli bir yere sahiptir. Bu becerinin gelişimi, dinleme, konuşma ve okuma becerilerinin gelişimine bağlıdır. İşitme engelli öğrenciler de dil becerilerinin gelişiminde işiten yaşıtlarıyla aynı aşamalardan geçmektedirler. Ancak işitme kaybından dolayı diğer sözlü dil becerilerinde olduğu gibi yazılı anlatım becerisinin gelişiminde de gecikme yaşamaktadırlar. Günümüzde, işitme engelli öğrencilerin eğitiminde, normal gelişim gösteren akranlarından ayrılmadan eğitim alması temeline dayanan kaynaştırma uygulamaları yaygınlaşmıştır. İşitme engelli öğrencilerin bu eğitim uygulamasındaki başarısında, öğrencinin dil ve akademik becerilerinin uygun değerlendirme yaklaşımları ile değerlendirilerek ihtiyaç duyduğu alanlara yönelik eğitim programlarının düzenlenmesi ve destek özel eğitim hizmetlerinin sunulması oldukça önemlidir. Bu araştırmada, kaynaştırma eğitimine devam eden işitme engelli öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinin ve bu beceriyle ilişkisi olduğu düşünülen öğrenci özelliklerinden sınıf düzeyi, takvim yaşı, işitme kaybı oluş zamanı, işitme kaybı derecesi, ilk cihaz takma yaşı ve okul öncesi eğitim durumunun incelenmesi amaçlanmıştır. Betimsel model şeklinde desenlenen bu araştırmaya Eskişehir il merkezinde bulunan devlet okullarında 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflara devam eden işitme engelli 16 kaynaştırma öğrencisi katılmıştır. Öğrencilerden 2’si koklear implant, 14’ü kulak arkası işitme cihazı kullanmaktadır. Öğrencilerin takvim yaşları 10 yaş 8 ay ile 15 yaş 3 ay aralığında değişmektedir. Araştırma verilerini elde etmek amacıyla öğrenci bilgi formu ve sıralı kartlar kullanılmıştır. Öğrencilerle birebir oturumlarda sıralı kartlar hakkında konuşulmuş, hemen ardından bir öykü yazmaları istenmiştir. Elde edilen yazılı ürünler Karasu’nun (2004) yüksek lisans tez çalışmasında geçerliği alınmış Yazılı Anlatım Becerisi Değerlendirme Formu kullanılarak puanlandırılmış, Yazılı Anlatım Becerisi Değerlendirme Aracı ile değerlendirilmiştir. Araştırma soruları kapsamında iki temel istatistik kullanılmıştır. İlk olarak aritmetik ortalama, standart sapma, değişim katsayısı, yüzde ve frekans dağılımından oluşan nicel betimsel analiz yapılmıştır. İkinci olarak değişkenler arasındaki olası bir ilişkiyi belirlemek amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Bu araştırmanın geçerlik çalışmaları kapsamında; ön hazırlıkta kullanılacak sıralı kartların seçimi, ön hazırlık planının oluşturulması, öykülerin puanlanması ele alınmış, güvenirlik çalışmalarında ise değerlendiriciler arası güvenirlik ve uygulama güvenirliği incelenmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde, işitme engelli kaynaştırma öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerisi Değerlendirme Formu’ndan aldıkları puanlara göre, başarı ortalamalarının 46,99 olduğu görülmüştür. Bu araştırma bulgularında işitme engelli kaynaştırma öğrencilerinin en çok yazım kurallarına uygunluk ve düşüncelerini organize ederek sonuca götürme özelliklerinde zorlandıkları belirlenmiştir. Bu araştırmada, öğrencilerin yazılı anlatım beceri puanları ile ilişkisi olacağı düşünülen takvim yaşı, işitme kaybı oluş zamanı, ilk cihaz takma yaşı, işitme düzeyi, sınıf düzeyi ve okul öncesi eğitim durumu arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir. Bu durumun olası nedenleri arasında, katılımcı sayısının azlığı, öğrenci özelliklerine ilişkin dağılımın homojen olmaması, uygulanan eğitim programlarından sağlanan faydanın farklı düzeylerde olması gösterilebilir. Bu araştırma sonucunda, kaynaştırma eğitimine devam eden işitme engelli öğrencilerin, yazılı anlatım becerilerinin gelişimi için yazma süreci ile birlikte bireysel ihtiyaçlarına uygun çeşitli etkinliklere yer verilmesine ihtiyaç duydukları söylenebilir.