Katlama İşlemi, Saklama ve Sıcaklığın Fraxinus Ornus L. Tohumunun Çimlenmesi Üzerine Etkisi

Abstract

Fraxinus ornus tohumunda var olan çimlenme engelinin giderilebilmesi amacı ile rutubetli kum içerisinde farklı sürelerde soğuk katlama (+4°C) ve sıcak katlama (+20°C) işlemini takiben soğuk katlama işlemleri uygulanmıştır. Katlama işlemlerini takiben 30/20 °C sıcaklık altında ve karanlık ortamda yapılan denemeler sonucu, en yüksek çimlenme yüzdesi (ÇY>%55) ve çimlenme değerinin (ÇD>7), 3 hafta sıcak + 12-16 hafta soğuk katlama işlemi sonucu elde edildiği görülmüştür. Tohumların yalnızca soğuk katlama işlemine tabi tutulmaları durumunda ise çimlenme engellerinin ortadan kalkmadığı belirlenmiştir. Üç hafta sıcak katlama+12 hafta soğuk katlama işlemi sonucu çimlenme engeli giderilmiş tohumların, düşük sıcaklıkta (-5°C) polietilen torba içerisinde 6 ay ve 12 ay saklama süreleri sonunda farklı sıcaklıklardaki çimlenme durumları da tespit edilmiştir. Üç farklı sıcaklık altında (30/20 °C, 25/5 °C ve 20 °C) ve ışıksız ortamda yapılan çimlendirme testleri sonucu, 6 ve 12 ay saklama süreleri sonucu çimlenme yüzdesinde önemli bir düşüş olmadığı (ÇY>%50) belirlenmiştir. Çimlendirme sıcaklığının çimlenme performansı üzerindeki etkisi incelendiğinde, Uluslar Arası Tohum Test Birliği (ISTA) tarafından tavsiye edilen 30/20°C değişken sıcaklığın çimlenme için en uygun olmadığı görülmüş ve en yüksek çimlenme yüzdesi ve çimlenme değerinin 25/5°C sıcaklık altında elde edildiği tespit edilmiştir.

Fraxinus ornus seeds were subjected to 9 periods of cold stratification (C) at 4°C or warm stratification (W) at 20°C + cold stratification (C) to remove dormancy. Following the seed pretreatment, germination tests were carried out, in darkness, under the temperature regime of 30/20°C, as prescribed in the ISTA (1993) rules. Pretreatments greatly influenced germination percentage (GP) and germination value (GV), and results obtained from treatments 7 (3W+12C) and 8 (3W+16C) are statistically homogeneous as well as the most effective to promote germination (GP>55%, GV>7). The effects of storage on the quality of non-dormant seeds were also investigated. Mature seeds subjected to a 3-week warm stratification followed by a 12-week cold stratification were germinated in darkness at 30/20, 20 and 25/5°C after 6 and 12 months of storage at -5°C to evaluate possible changes in seed germination performance. No significant differences were detected between germination percentage of non-dormant seeds stored for 0, 6 and 12 months. The temperature regime of 30/20°C, prescribed by the International Seed Testing Association (ISTA), was found to be sub-optimal. The results indicate that a temperature regime of 25/5°C seems to be more beneficial to germination.