İl ve İlçelerde Yapılacak Kamuoyu Araştırmaları İçin Önerilen Örnekleme Planları ve İzmir Uygulaması

Abstract

Günümüzde özel şirketler tarafından düzenlenen ve örnekleme birimlerinin seçiminin bilimsel tekniklere dayandırılmadan yürütüldüğü kamuoyu araştırmalarının sonuçları etkinlikten uzaktır. il ve ilçe bazında planlanan araştırmalarda en duyarlı tahmincilerin elde edilmesine olanak sağladığı için genellikle çok aşamalı örnekleme yöntemi kullanılmaktadır. Araştırmanın zaman ve kaynak kısıtlarına bağlı olarak her aşamada farklı örnekleme yönteminin kullanıldığı değişik planlar uygulanabilmektedir. Bu çalışmada, öncelikle üç aşamalı örneklemenin kullanıldığı beş plan, tahminci ve varyanslarıyla birlikte tanıtılmıştır. Bu planların kullanılmasıyla yürütülen araştırmalar için örnekleme birimlerinin seçilmesi işlemini gerçekleştiren ve (Kaya, 1995) tarafından geliştirilen bir bilgisayar programı kullanılmıştır. Çalışmanın son bölümünde, ilk iki aşamada ölçümle orantılı olasılıklarla seçimin, üçüncü aşamada basit rasgele örneklemenin kullanıldığı P₁P₂R₃ planına göre 850 hanelik bir örnek ile Bornova hanehalklarının alışveriş alışkanlıklarının belirlenmesi amacıyla bir alan araştırması yürütülmüştür. Araştırmanın analiz ve yorumlarına da son bölümde yer verilmiş, tahminciler ve tahmincilere ait güven aralıkları elde edilerek sonuçları tartışılmıştır.

Social research's results which have been planned by private corporations without using scientific techniques in the selection stage of the sampling units, are far from the efficiency. In surveys which are planned in countries and districts, multi-stage sampling techniques are used for obtaining most efficient estimators in general. According to the time and source limits, different sampling plans can be applied with using different sampling techniques in every stage. In this study, first of all five sampling plans which were constructed by using three-stage sampling were introduced with estimators and variances. A computer program which is implemented by (Kaya, 1995) verify the selection of the sampling units is prepared for the surveys which are organized with using this plans. At the end of the study, an area survey which was about 850 Bornova household's marketing habits, was organized with using P₁P₂R₃ plan. Also survey's analyze and commands were placed at the last chapter, estimators and confidence intervals were computed and the results of these were argued.