Basketbol oyuncularının görüşlerine göre antrenörlerin karizmatik liderlik özelliklerinin takım bütünlüğüne etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 2010–2011 sezonunda Türkiye Basketbol Federasyonuna bağlı liglerde görev yapan antrenörlerin oyuncuları tarafından algılanan karizmatik liderlik özelliklerinin, takımın bütünlüğüne etkisinin değerlendirilmesidir. Beko Basketbol Ligi, Türkiye Kadınlar Basketbol Ligi (TKBL), Türkiye Basketbol 2. Ligi (TB2L), Türkiye Kadınlar Basketbol 2. Ligi (TKB2L), Erkekler Basketbol Bölgesel Liginde (EBBL) mücadele eden 52 takım ve 553 sporcu çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında kullanılmak üzere Karizmatik Liderlik ve Grup Bütünlüğü Ölçekleri kullanılmıştır. Çalışma amaçları doğrultusunda geliştirilen Karizmatik Liderlik Ölçeği 8 faktör ve 35 maddeden oluşmaktadır. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda Grup Bütünlüğü Ölçeği’nin 3 faktöründen yararlanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 18.0 ve LISREL 8.80 paket programlarından faydalanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde sporcuların demografik özelliklerine ait frekans tablolarından, güvenilirlik testlerinden (Cronbach Alpha), korelasyon analizinden, t- testinden, tek yönlü varyans analizinden, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda Değer İçin Risk Alma (DEGER) ile Etkileyicilik (ETKI) arasındaki ilişki, Motive Edici İletişim (MOT. İ.) aracılık etkisi ile sağlandığı görülmektedir. Sıradışı Görünüş (SDG) ile Grubun Görev Çekiciliği (GGC) ve Grubun Sosyal Bütünlüğü (GSB) arasındaki ilişki Antipatik Algı (ANTI) aracılık etkisi ile sağlandığı tespit edilmiştir. Antipatik Algı (ANTI) ile Grubun Görev Çekiciliği (GGC) ve Grubun Sosyal Bütünlüğü (GSB) arasında ise negatif bir ilişki bulunmuştur. Kişiselleştirilmiş İlgi (İLGİ) ile Grubun Görevde Bütünleşmesi (GGB), Grubun Sosyal Bütünlüğü (GSB) ve Grubun Görev Çekiciliği (GGC) arasındaki ilişki, Güven (GUVEN) aracılık etkisi ile sağlanabileceği belirtilmektedir. Kişilik alt boyutunun (Kişilik), Güven (GUVEN) ile negatif bir ilişkisi olduğu görülmektedir. Çalışmadan elde edilen bulguların başta basketbol olmak üzere diğer takım sporlarında görev yapan antrenörlerin, takımlarında iyi bir iklim yaratmalarına ve takımlarındaki bütünlüğü sağlamalarına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.