Deneysel alkol yoksunluk sendromu üzerine Hypericum perforatum ekstresinin etkisi

Abstract

Bu tez çalışmasında, "sıvı diyet tekniği" yoluyla 21 gün boyunca kronik alkol verilerek alkole bağımlı yapılan sıçanlarda alkolün ani kesilmesi ile oluşturulan "deneysel alkol yoksunluk sendromu" üzerine Hypericum perforatum ekstresi (Hpe)'nin etkileri incelenmiştir. Çalışmada sıçanların günlük ortalama alkol tüketimi 12.38 ± 0.30 - 16.04 ± 0.32 g/kg/gün (ortalama ± OSH; n=40) arasında gerçekleşmiştir. Alkol almayan sıçanlara izokalorik alkolsüz sıvı diyet verilmiştir. Alkol alan ve almayan gruplardaki sıçanların ağırlıklarında başlangıç değerlerine göre bir azalma gözlenmemiştir. Ön çalışma kapsamında naive (herhangi bir uygulama almayan) sıçanlar üzerinde Hypericum perforatum ekstresinin (25-400 mg/kg, i.p. doz aralığında) lokomotor aktivite ve motor koordinasyona etkileri, salin injeksiyonu yapılan kontrol grubu sıçanlara paralel olarak test edilmiştir. Böylece, sıçanlarda Hpe'nin motor koordinasyonu ve lokomotor aktiviteyi bozmayan dozları 25-200 mg/kg arasında saptanmıştır. Ön çalışmada saptanan Hpe dozları ve salin, yukarıda değinilen 21 günlük süreç sonunda alkol-bağımlısı durumuna gelmiş olan sıçanlara, alkol kesilmesini izleyen yoksunluk 2. saat ölçümlerinden 30 dakika önce ilk dozlar ve yoksunluk 6. saat ölçümlerinden yine 30 dakika önce (ilk dozdan 4 saat sonra ikinci doz) olmak üzere ikinci dozlar i.p. olarak uygulanmıştır. İlk injeksiyonlardan 30 dakika sonra başlamak üzere; alkol yoksunluğunun 2., 4., ve 6. saatlerindeki yoksunluk semptomları, bazı belirtiler için sayısal bazıları için ise skor ölçütleri kullanılarak kaydedilmiş ve her bir grup için sayımla belirtilen verilerde "ortalama ± OSH" olarak, skorlanmış verilerde "medyan" olarak ve deneklerde görülme oranı ile belirtilen verilerde ise "% oluş sıklığı" olarak kaydedilmiş ve istatistikleri gerçekleştirilmiştir. Bulgularımıza dayanarak, çalışmamız kapsamındaki alkol yoksunluk sendromunun belirtileri üzerine, kullandığımız Hpe dozlarından hiç birinin öncelikle, olumsuz yani semptomları daha kötü duruma getiren herhangi bir etkisinin olmadığı ve genel olarak Hpe'nin bu doz düzeylerinde alkol yoksunluk sendromunun bir çok önemli semptomunu hafifletici yönde belirgin etkiler oluşturdugu söylenebilir. Sonuç olarak; Türkiye'de yetişen Hypericum perforatum bitkisinden elde edilen ve bu çalışmada kullanılan ekstrenin özellikle 100 mg/kg'lık i.p. dozunun, modelimizdeki yoksunluk sendromunu hafifletici etkisi ortaya konmuş olup, alkol yoksunluk sendromu tedavisinde Hpe'nin terapötik bir etkiye sahip olabileceği ileri sürülebilir.