Dislektik çocuklarda görsel ve işitsel uyarılma potansiyellerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma yaşları 7-9 arasında değişen 15 i dislektik, 13 ü normal olan 28 erkek çocukta yapılımştır. Her iki gruptaki denekler, Ankara'nın sosyoekonomik düzeyi yüksek kişilerin oturduğu semtlerdeki ilkokullardan, baba öğremin düzeyi en az lise, anne öğretim düzeyi en az ilkokul olan, fiziksel ve nörolojik kusurları olmayan, ruhsal bu- zukluğu bulunmayan ve zeka bölümleri 95 in üstünde olan erkek çocuk- landan seçilmiştir. Disleksi tanısında geçerli ölçütleri saptamak patogenezisine yönelik bilgiler elde etmek amacıyla dislektik ve normal çocuklarda I-Nöropsikolojik testler : a) zeka testi, b) özel nöropsikoljik test- ler, II-Nörolojik muayene : a) rutin nörolojik muayene, b) özel nöro- lojik muayene, III-Elektrofizyolojik testler: a) EEG, b) görsel ve işitsel beyin uyarılma potansiyelleri değerlendirilmiştir. Nöropsikolojik testlerle dislektik çocuklarda görsel-alansal ve sıralama ile ilgili algılama becerileri, sağ-sol ayırt etme ve par- mak tanıma yetenekleri normallere göre düşük bulunmuştur. Aradaki fark istatistiksel olarak önemlidir. Özel nörolojik muayenede sağ sol ayırımının yapılamaması ve agrefestezi bulunması dislektik çocuklarda beynin sol hemisfer işlev- lerinin iyi olmadığını ve bunun da beyin olgunlaşmasındaki gecikmeye bağlı olabileceğini düşürmüştür. Dislektik çocuklarda EEG de kontrollere oranla daha sık olarak epileptik deşarj (% 33.4) bulunmuştur. Bu bulgu disleksi için tipik değildir. Bu çalışmada disleksi konusunda ülkemizde daha önce incelen- memiş olan görsel ve işitsel uyarılma potansiyelleri (GUP ve İUP) de- ğerlendirilmiştir. Işık uyarımı ile GUP lerin verteks ve sol oksipital bölgeden elde edilen dalgaların aplitüdleri düşük ve sol oksipital bölgedeki GUP nin N3 ve P3 dalgalarının latansları dislektik çocuklarda normal- lere oranla daha uzun bulunmuştur (P[0.02, P[0.001, P[0.005, P[0.02). İşitsel uyarılma potansiyellerinin verteksteki dalgalarının aplitüdü normallere göre düşüktür (P[0.03). Bu bulgulara dayanarak dislektik çocuklarda normal çocuklardan daha az sayıda sinir hücrelerinin eş za- manlı çalıştığı ve disleksi tanısında nöropsikolojik testler, silik nöroloji bulgular, EEG, GUP ve İUP lerin birlikte değerlendirilmesinin yararlı olacağı sonucuna varılmıştır.