Türk basınında siyasal yanlılık : 1 Mayıs 1977 İşçi Bayramı örnek olayı çerçevesinde liberal, milliyetçi muhafazakar ve sol basını temsilen seçilen gazetelerin sunumlarının karşılaştırmalı içerik çözümlemesi

Abstract

Siyasal yanlılık çalışmaları, gazetecilik mesleğinin haber üretim süreçlerindeki yanlılık eğilimlerini belirlemeyi amaçlayan ve daha çok liberal medya çalışmaları alanında yürütülen araştırmaları tanımlamaktadır. Siyasal yanlılık araştırmaları, basının siyasal iktidar odaklarıyla kurduğu ilişkinin analizi üzerine geliştirilmiştir. Bu çalışmada, “1 Mayıs 1977 yılı İşçi Bayramı”nın Türk basınını temsilen seçilen gazetelerdeki yansımaları “siyasal yanlılık” ekseninde analiz edilmiştir. Dolayısıyla, incelenen gazetelerin “nesnel habercilik anlayışını” haber üretim sürecinde ne oranda dikkate aldığının irdelenmesi amaçlanmıştır. Türk basınını temsilen, milliyetçi muhafazakâr basından Hergün ve Tercüman gazeteleri, liberal basından Günaydın ve Hürriyet gazeteleri ve sol basından ise Cumhuriyet ve Milliyet gazeteleri seçilmiştir. Bu çalışma, olaylı “1 Mayıs 1977 yılı İşçi Bayramı”nın bir ay öncesi ve sonrasında sözü edilen gazetelerde yer verilen haber, fotoğraf ve diğer görsel materyallere içerik çözümlemesi yöntemi uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, incelenen gazetelerin 1 Mayıs gerçekliğini yanlı bir yaklaşım sergileyerek haberleştirdikleri sonucu ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla, incelenen gazetelerin, 1970’li yıllar Türkiye’sinin siyasal kimliğini yansıtan bir yanlılık eğilimini ortaya koyduğundan söz edilebilir. Ayrıca, gazeteler siyasal yanlılık açısından farklı eğilimler göstermiştir. Liberal basın (Günaydın ve Hürriyet), “objektif habercilik unsurları”nın kimi alt ilkelerini gerçekleştirerek, tarafsızlığa en yakın kabul edilebilecek bir yaklaşım sergilemiştir. Ancak, bu durum milliyetçi muhafazakâr ve sol basın içinfarklı bir şekilde gerçekleşmiştir. Bu gazetelerin, dönemin siyasi karakterini yansıtan yanlı bir davranış geliştirdikleri gözlemlenmiştir. Dolayısıyla, milliyetçi muhafazakâr basın (Hergün ve Tercüman) 1 Mayıs gerçekliğini sağ siyasal yanlı bir şekilde işlerken; sol basın (Cumhuriyet ve Milliyet) ise, sol siyasal yanlı bir tavır sergilemiştir. farklı bir şekilde gerçekleşmiştir. Bu gazetelerin, dönemin siyasi karakterini yansıtan yanlı bir davranış geliştirdikleri gözlemlenmiştir. Dolayısıyla, milliyetçi muhafazakâr basın (Hergün ve Tercüman) 1 Mayıs gerçekliğini sağ siyasal yanlı bir şekilde işlerken; sol basın (Cumhuriyet ve Milliyet) ise, sol siyasal yanlı bir tavır sergilemiştir.