Televizyonda kamuoyunu bilgilendirme amaçlı mesaj oluşturma ve yönlendirme sürecinde sunucu/yorumcunun işlevsel rolü

Abstract

Günümüzde haber program türlerinde soru-cevap olarak nitelenen söyleşi yöntemi sıkça kullanılmaktadır. Bu çalışma içerisinde söyleşi yönteminin kullanıldığı haber programlarındaki kişilikler arasında yer alan commentator (sunucu/yorumcu) kavramı irdelenmiştir. Literatürde farklı uygulamalar için kullanılan ve tek bir tanımı bulunmayan “commentator” kavramı, araştırma boyunca sunucu/yorumcu olarak nitelendirilmektedir. Çalışmada Türkiye’de yayın yapan ulusal televizyon kuruluşlarında, 2010-2011 yılları arasında yayınlanan programlarda görev alan, sunucu/yorumculardan oluşan örneklem üzerinde inceleme yapılmıştır. Bu araştırmanın amaçları; sunucu/yorumcuların mesleki olarak tanımını yapmak, karar verici rollerini belirlemek, kamuoyunu bilgilendirme amaçlı mesaj oluşturma ve yönlendirme sürecinde nasıl bir işleve sahip olduklarını ortaya çıkarmaktır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada, yapılan görüşmeler, N-Vivo programında betimsel analiz yapılarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, görüşülen medya profesyonellerinin mesleki tanımlarını net biçimde ifade edemediği ve kavramın uygulamada net bir tanıma sahip olmadığı bulgulanmıştır. Sunucu/yorumcuların genellikle kamuoyunu bilgilendirme sorumluluğu taşıdıkları ve kişisel olarak önem verdikleri, toplumu ilgilendiren konu ve durumlarda özellikle mesaj verme eğiliminde oldukları belirlenmiştir.