Ebeveynlerin dijital rehber olarak durumlarının incelenmesi

Abstract

Dijital teknolojilerin kişisel ve toplumsal yaşam alanlarına entegrasyonu ile birlikte insanların bireysel ve sosyal rollerinde önemli dönüşümler yaşanmaktadır. Bu dönüşümlerin yaşandığı en önemli alanlardan biri ebeveynliktir. Bu dönüşümler ebeveynlik rolleri arasına çocuklarının dijital teknolojilere erişimini, bu teknolojilerin etkili kullanımını sağlamayı ve bu süreçlerde zarar görmelerini engellemeyi eklemektedir. Ebeveynler, dijital yaşamın risklerini fırsatlara dönüştürmede ve çocukların, dijital araçları güvenli kullanımını sağlamada birincil paydaşlar olarak görülmektedir. Bu çalışmanın genel amacı, dijital ebeveynlik yeterlik ve göstergelerinin ortaya konması, bu yeterlik ve göstergelerden yola çıkılarak oluşturulan ölçek aracılığı ile Türkiye’deki ebeveynlerin dijital ebeveynlik öz yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Ölçek geliştirme çalışmaları 2016-2017 öğretim yılında, Türkiye geneli veri toplama işlemleri 2017-2018 öğretim yılı bahar döneminde gerçekleştirilmiştir. Nitel verilerin analizinde tümevarımsal analizden, nicel verilerin analizinde ise açımlayıcı faktör analizinden, doğrulayıcı faktör analizinden, betimsel istatistiklerden (%, f, x̄, SS), bağımsız örneklemler t testinden ve bağımsız gruplar için tek yönlü varyans analizlerinden (ANOVA) yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda 38 maddeden oluşan ve üç faktörlü bir yapıda olan dijital ebeveynlik öz yeterlilik ölçeği geliştirilmiştir. Verilerin analizi sonucunda Türkiye’deki ebeveynlerin dijital güvenlik boyutunda kendilerini yeterli gördükleri belirlenirken; bunu dijital okuryazarlık ve dijital iletişim takip etmektedir.