Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde kaynaştırma öğrencilerine sunulan destek hizmetler hakkında uygulamacı görüşleri

Abstract

Kaynaştırmanın doğası gereği kaynaştırma öğrencilerine destek eğitim sunulması bir haktır. Türk eğitim sisteminde yeterli destek hizmete erişemeyen özel gereksinimli öğrencilere bu hizmeti sağlayan birim ise Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri (ÖERM) olarak görülmektedir. Bu araştırmanın amacı, İstanbul’da bir ÖERM’de çalışan öğretmenlerin kaynaştırmaya devam eden öğrencilerine sağladıkları destek hizmetlerin ve ihtiyaçlarının belirlenmesidir. Bu amaçla yarı yapılandırılmış görüşme formları hazırlanmış elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını bir ÖERM’de çalışan 13 kadın, iki erkek öğretmen oluşturmaktadır. Elde edilen bulgulara göre ÖERM öğretmenlerinin kaynaştırmaya ve kaynaştırmaya devam eden öğrencilerle çalışmaya yönelik olumlu görüşleri bulunmakla beraber öğretmenler özel eğitim ve kaynaştırma konusunda destek eğitim ve bilgi ihtiyaçlarının olduğunu vurgulamaktadır. Kaynaştırma öğrencilerine akademik becerilerin kazandırılması, değerlendirilmesi ya da nasıl yaklaşılacağı konusunda zorlandıklarını söyleyen öğretmenler bu konuda yeterli destek hizmetlerin sağlanmadığını ifade etmekte; aynı zamanda lisans eğitimleri sırasında kaynaştırma eğitimine ilişkin ders almalarının gerekliliğine dikkat çekmektedirler. Araştırmaya katılan öğretmenler, öğrencilerinin gittiği kaynaştırma okulunun sorumluluklarının ilişkin; uygun Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) hazırlaması, destek eğitim sunması, problemlere yardımcı olması, akranları bilgilendirmesi ve çocukları hiçbir şekilde ayrıştırmaması gerektiğini ifade etmektedirler. Öğretmenler, kaynaştırma öğrencilerine yönelik destek sunan yapı olarak ÖERM’lerin görüldüğünü ve bu merkezlerin akademik, bireysel ya da davranış sorunlarıyla ilgili farklı destekleri sunan bir yapı olduğunu belirtmektedirler. Tüm bunların yanında, ÖERM’lerde çalışan öğretmenlerin; okula, öğretmene ve gerektiğinde aileye destek sundukları, hepsinin arasında bir köprü görevi görmeye çalıştıkları görülmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgularla alanyazında ulaşılan bulgular arasında ilişkilendirme yapılmış, uygulamacı ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.