Bir tasarım stratejisi olarak "pop-up" ve mekansal uygulamaları

Abstract

Günümüz küresel dünyasında, teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte kullanıcıların eğilimleri de hızla değişmektedir. Kullanıcı sürekli bir biçimde farklı olanı talep etmekte, sürprizler aramaktadır. Bu doğrultuda tasarım alanları ve tasarımcılar yeni açılımlara, yeni kavramlara yönelir hale gelmiştir. Pop-up kavramının da böyle bir ortamın ürünü olduğu, tarihsel süreç içerisinde farklı açığa çıkış biçimlerinin bulunduğu görülmektedir. Uygulamalarının 2000’li yılların başından itibaren uluslararası ve ulusal ölçekte artış gösterdiği dikkat çekmektedir. Temelde aniden veya beklenmedik bir şekilde belirmek veya meydana gelmek anlamında kullanılan Pop-up kavramı, yeni ve geçici deneyimler arayan kullanıcıların gereksinimlerine odaklanan bir platform, model ya da strateji olarak yorumlanmaktadır. Pop-up stratejisiyle açığa çıkan uygulamalar farklı durumlara, fiziksel-toplumsal şartlara ve mekânlara göre uyumlanabilmektedir. Değişken ve esnek yapısıyla, kullanıcıya farklılaşan sosyal-fiziksel katılım olanakları ve deneyim ortamları sağlamaktadır. Bu bağlamda hiçbir olgu kalıcı olarak sunulmamakta, geçicilik kaçınılmaz hale gelmektedir. Geçicilik özelliği aynı zamanda yaratıcılığa katkı sağlar nitelikte değerlendirilmektedir. İçerisinde yer aldığı toplumun tepkisini ve isteklerini ölçmek için geçicilik, yapısına deneysel olma becerisini de katmaktadır. Bu yönüyle Pop- up kavramı açığa çıkan soyut-somut uygulamalar ya da ürün tasarımlarıyla, ekonomiden sağlığa, eğitimden kültüre her alanda yaygınlaşarak geçici olan her şeyin yerini alır hale gelmiştir. Ele alınan çalışma, günümüz tüketim toplumunun giderek kültürel ifadesi haline gelen Pop-up kavramının, günümüzde genelde tasarım alanlarına, özelde ise mekân tasarımına etkilerini, ticari yapılar, kültür yapıları ve kamusal alanlarda açığa çıkan uygulama karşılıklarıyla ortaya koymayı amaçlamaktadır.