Sosyobilimsel konulara dayalı fen eğitiminin 7. sınıf öğrencilerinin sosyobilimsel konulara bakış açıları, bilimsel ve yansıtıcı düşünme becerileri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı yapılandırmacı yaklaşım yoluyla sosyobilimsel konulara (SBK) dayalı fen eğitiminin 7. sınıf öğrencilerinin sosyobilimsel konulara bakış açıları, bilimsel ve yansıtıcı düşünme becerileri üzerine etkisini incelemektir. Çalışma 2016-2017 akademik yılının bahar döneminde Türkiye’nin kuzey batısında bir il merkezindeki devlet ortaokulunda öğrenim görmüş olan toplam 51 öğrenci ile yürütülmüştür. Çalışmada öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Her iki gruptaki dersler MEB 7. sınıf fen bilimleri dersi programındaki kazanımlara uygun olarak 5E öğrenme modeline göre planlanmış ve derslerde temeli yapılandırmacı yaklaşıma dayalı birçok öğrenme-öğretme yöntem ve teknikleri kullanılmıştır. Deney grubunda kontrol grubundan farklı olarak maddenin yapısı ve özellikleri ünitesinde kimya endüstrisi konusunda SBK bağlamında bölgesel bir konu olarak Ergene Nehri Kirliliği ve ayrıca Gıda Katkı Maddelerinin Kullanımı, insan ve çevre ünitesindeki biyoçeşitlilik konusunda da yine bölgesel bir konu olan Gala Gölü Milli Parkı entegre edilmiştir. SBK olarak bölgesel konuların seçilmesi ile odaklanılan fen konuları ve katılımcıların yaşadığı bölgenin sorunları ilişkilendirilmiştir. Veri toplama araçları olarak Sosyobilimsel Konulara Bakış Ölçeği, Bilimsel Düşünme Yetenekleri Testi ve Yansıtıcı Düşünme Ölçeği deney ve kontrol gruplarına ön ve sontest olarak uygulanmıştır. Çalışmadan elde edilen tüm verilerin istatistiksel analizi SPSS programı aracılığıyla uygun betimsel ve çıkarımsal istatistiksel analiz teknikleri kullanılmış; analiz için gerekli varsayımların karşılandığı tespit edildikten sonra, ilgili testlerin öntest puanlarına göre düzeltilmiş sontest ortalama puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olup olmadığı ANCOVA analiz tekniği kullanılarak incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; SBK’a dayalı fen eğitiminin 7. sınıf öğrencilerinde SBK’a bakışlarında deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilirken, bilimsel ve yansıtıcı düşünmeleri üzerine anlamlı bir farklılık elde edilmemiştir.