Öğrenen ve sistem hızında ilerleyen farklı çoklu ortam sunum türlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı, farklı çoklu ortam sunum türleriyle (yazılı metin+animasyon veya ses+animasyon) farklı ilerleme hızlarında (öğrenen hızı veya sistem hızı) yapılan öğretimin öğrencilerin akademik başarı, bilişsel yük, çalışma süresi, bilgisayarözyeterlik algısı ve pozitif duygularına etkisini incelemektir. Araştırmada 2x2 faktöriyel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2010-2011 öğretim yılı bahar döneminde Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Sınıf Öğretmenliği Programında Bilgisayar II dersini alan 97 birinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmada yer alan dört deney grubu; içeriği yazılı metin ve animasyon sunum türünde olan ve öğrenen hızında ilerleyen çoklu ortam (MA+Ö) ile alan grup, içeriği yazılı metin ve animasyon sunum türünde olan ve sistem hızında ilerleyen çoklu ortam (MA+S) ile alan grup, içeriği ses (anlatım) ve animasyon sunum türünde olan ve öğrenen hızında ilerleyen çoklu ortam (SA+Ö) ile alan grup, içeriği ses (anlatım) ve animasyon sunum türünde olan ve sistem hızında ilerleyen çoklu ortam (SA+S) ile alan gruptur. MA+Ö, MA+S ve SA+S gruplarında 24’er öğrenci, SA+Ö grubunda ise 25 öğrenci yer almıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları akademik başarı testi, bilişsel yük ölçeği, bilgisayara ilişkin özyeterlik algısı ölçeği, pozitif duygu ölçeği, çoklu ortam öğretim materyali için görüş anketi ve log dosyalarıdır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre farklı çoklu ortam sunum türleriyle (yazılı metin+animasyon, anlatım+animasyon) farklı ilerleme hızlarında (öğrenen hızı, sistem hızı) yapılan öğretim öğrencilerin akademik başarı puanlarındaki değişimleri arasında farklılık oluşturmamıştır. Öğretim süresince MA+Ö grubundaki öğrencilerin, MA+S ve SA+Ö gruplarındaki öğrencilere göre daha fazla zihinsel çaba sarf ettikleri görülmüştür. Bir başka deyişle bilişsel yük bağlamında öğrenen hızında ilerleyen gruplarda sunum türü ilkesinin doğrulandığı söylenebilir. SA+Ö grubundaki öğrenciler,MA+Ö grubundaki öğrencilere göre yazılıma daha fazla süre çalışmışlardır. Araştırmada ayrıca SA+Ö grubunun bilgisayar özyeterliğinin MA+Ö ve SA+S gruplarına göre anlamlı derecede arttığı belirlenmiştir. Farklı çoklu ortam sunum türleriyle farklı ilerleme hızlarında yapılan öğretim öğrencilerin pozitif duygu puanlarındaki değişimleri arasında farklılık oluşturmamıştır. Ancak SA+Ö yazılımı ile çalışan öğrencilerin pozitif duyguları öntestten sonteste anlamlı düzeyde artmıştır. Araştırmadan eldeedilen nitel bulgulara göre, öğrencilerin sunum türüne, ilerleme hızına ve yazılımların çalışma motivasyonlarına etkisi temaları ortaya çıkmıştır. Tüm öğrenciler yazılımların öğrenen hızında ilerlemesi ile ilgili ve SA+Ö yazılımının çalışma motivasyonuna etkisi ile ilgili olumlu görüş bildirmişlerdir. Öğrenen hızında ilerleyen yazılımlar ile çalışan öğrenciler (MA+Ö ve SA+Ö), öğrenen hızında ilerlemenin konu tekrarı yapmaya olanak tanıdığını, verimli öğrenmeyi sağladığını ve öğrenmeyi kolaylaştırdığını belirtmişlerdir. SA+Ö grubundaki öğrenciler; çalıştıkları yazılımın öğrenen hızında ilerlemesi, ses+animasyon içermesi ve animasyon içermesinin çalışma motivasyonlarını artırdığını belirtmişlerdir. Araştırmanın sonunda uygulamaya ve araştırmalara yönelik öneriler verilmiştir.