Kaynaştırma ortamında bulunan 3-6 yaş işitme engelli çocukların dil gelişimlerinde sanat ve el becerisi etkinliklerinin yeri

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı Anadolu Üniversitesi'ne bağlı İçem kurumunda, kaynaştırma ortamında, Doğal-İşitsel-Sözel yaklaşımla eğitim gören, 3-6 yaş işitme engelli yuva çocuklarının dil gelişimlerinde, sanat ve el becerisi etkinliklerinin yerinin betimlenmesidir. Bu betimlemeyi yapabilmek için 3-6 yaş işitme engelli on üç denek kesit alınarak seçilmiş ve çalışma grubumuz oluşturulmuştur. Verilerin toplanması için gözlemciler seçilmiş ve kendilerine yönerge verilmiştir. Deneklerimizin kesme ve yapıştırma, kum ve serbest sulu boya resim etkinliklerinde, kendine, yaşıtlarına ve yetişkinlere yönelik iletişimleri, verilerin toplanması için, seçilen gözlemciler tarafından kaydedilmiştir. Toplanmış olan bu verilerin çözümlenmesi ve değerlendirilmesi için Tough'ın (1984) yedi ana madde ve alt maddelerinden oluşan ölçek kontrol listesi halinde yazılmıştır. Bu listeye göre etkinliklerde yer alan 3-6 yaş işitme engelli deneklerin sözcelerinin bu maddelerde olup olmadığını gösteren çizelgeler tek tek çıkarılmış ve elde edilen sonuçlar tablolar halinde verilmiştir. Dilin kullanımı boyutunda 3-6 yaş işitme engelli deneklerin Tough'ın (1984) her bir maddeleri ve alt maddelerinden ne kadar yararlandığını, gösteren toplu grafikler çıkarılmış ve şekiller listesi halinde sunulmuştur. Bulgular ve yorumlar kısmında çizelgeler ve şekiller yorumlanmış ve işitme engelli deneklerin verici dillerinden alınan örnekleri Tough'ın (1984) maddelerinden yararlandıklarını gösterecek şekilde yazılmış ve yorumlanmıştır. Bulgulara göre, 3-6 yaş işitme engelli deneklerin yalnız yansıtma maddesinde bir kişi olmak üzere, kendi sözel biçimleri ile ifadelerinde tüm maddeleri, çözümlenmiş olan sözel dillerinden, kullandıkları görülmüştür. İşitme engelli deneklerin en çok ilk üç madde olan kendini koruma ve sürdürme, yönetme ve yönlendirme ve şimdiki yaşantısındaki deneyimlerini rapor etme amacı ile sözel dilden yararlandıkları, en az olarakta yansıtma maddesini kullandıkları bulunmuştur. Diğer maddelerin kullanımından, yansıtma maddesine göre daha fazla olduğu görülmektedir.