Öğretmenlerin adaylık eğitimi programının değerlendirilmesi

Abstract

İlköğretim ve ortaöğretim okullarında çalışan öğretmenlerin adaylık dönemi, onların meslek yaşamlarının en kritik dönemini oluşturmaktadır. Aday öğretmenlerin bu dönemi olumlu bir biçimde geçirmeleri, gerekli desteği almaları, onların meslek yaşamlarının özgüvenli, bilinçli ve başarılı geçirmelerini sağlar. Bu nedenle, okullara atanan tüm yeni öğretmenlere Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bir yıl süreli Adaylık Eğitimi Programı uygulanmaktadır. Araştırmanın amacı, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında göreve yeni başlayan aday öğretmenlere uygulanan Adaylık Eğitimi Programını programa katılmış olan öğetmenlerin görüşlerine dayalı olarak değerlendirmektir. Araştırmada Eskişehir il ve ilçelerindeki ilköğretim ve ortaöğretim okullarında göreve başlamış ve Adaylık Eğitimi Programına katılmış tüm öğretmenler araştırmanın çalışma freni olarak belirlenmiştir. Bu çalışma evreninden 2000-200l ve 200l-2002 öğretim yılları içinde göreve başlamış ve bu programa katılmış 470 öğretmen ömeklem olarak seçilmiştir. Tarama niteliğinde bir model kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri, bir anket aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada toplanan verilerin çözümlenmesinde istatistiksel teknik olarak sayı ve yüzde dağılımından yararlanılmış, çözümlemeler SPSS 10.01 (Statistical Package for the Social Sciences) bilgisayar paket programı ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda, Adaylık Eğitimi Programının amaçlarının gereksinmeleri karşılamada yeterli ve konu alanının özelliklerine uygun olduğu, içeriğinin de amaçlara ulaştırıcı nitelikte olduğu, ancak aday öğretmenlerin gereksinmelerini yeterince karşılamadığı, yeni ve ilginç bilgilerden oluşmadığı ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra, konulara uygun öğretim yöntem ve tekniklerinin, ders araç ve gereçlerinin doyurucu düzeyde kullanılmadığı ve kullanılanların ise derse katılımı, kolay ve zevkli bir biçimde öğrenmeyi sağlayıcı nitelikte olmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan, aday öğretmenlerin rehber öğretmenlerden yeterince yardım aldıkları ancak onlarla düzenli bir biçimde derse girmedikleri ve müfettişlerden de yeterince yardım alamadıkları belirlenmiştir. Son olarak da, aday öğretmenlerin program yöneticileriyle etkili bir iletişim kurdukları, buna karşılık öğretim dışındaki sosyal gereksinmelerinin doyurucu düzeyde karşılanmadığı ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, ilköğretim ve ortaöğretim okullarındaki aday öğretmenlere uygulanan Adaylık Eğitimi Programının amaçlar ve değerlendirme boyutları açılarından önemli ölçüde yeterli olduğu; ancak, içerik, öğretme-öğretme süreci ve düzenleme çalışmaları boyutları açılarından geliştirilmeye açık yönlere sahip olduğu yargısına ulaşılmıştır.