Lise öğrencilerinin kullandıkları öğrenme stratejileri

Abstract

Bireyler, çok hızlı bir gelişim gösteren bilim ve teknolojideki gelişmelere uyum sağlayabilmek için kendilerini daha iyiye götürecek bazı becerilere sahip olmak zorundadırlar. Buna göre, lise öğrencilerinin gelişen ve değişen çağa kendilerini hazırlayabilmeleri için öğrenmelerini en üst düzeyde sağlamaları gerekmektedir. Bu da ancak öğrenme stratejilerini etkili bir biçimde kullanmaları ile sağlanabilir. Öğrenme stratejileri bilgileri anlamlandırmada, kolaylıkla hatırlamada ve öğrenmelerin daha kalıcı olmasını sağlamada yararlanılan stratejilerdir. Öğrencilerin öğrenme stratejilerini kullanmaları onların okul yaşamlarında, iş yaşamlarında ve günlük yaşamlarında başarılı olmalarını sağlar. Bu nedenle, lise öğrencilerinin öğrenme stratejilerini öğrenmeleri ve kullanmaları özel bir önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, liselerde öğrenim gören öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejilerini belirlemektir. Araştırmanın evrenini, Eskişehir il merkezindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı liselerde öğrenim gören 2002-2003 öğretim yılında Eskişehir il merkezindeki 36 ortaöğretim kurumundaki toplam 27130 öğrenci oluşturmaktadır. Buna göre, Eskişehir ilindeki 10 lisede öğrenim gören 748 öğrenci araştırmanın örneklemi olarak belirlenmiştir. Tarama niteliğinde bir model kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri, "Öğrenme Stratejilerini Belirleme Ölçeği" ile toplanmıştır. Araştırmada toplanan verilerin çözümlemeleri SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) bilgisayar paket programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonucunda, lise öğrencilerinin en çok anlamlandırma ve anlamayı izleme stratejilerini kullandıkları, bunları duyuşsal stratejiler ile yineleme stratejilerinin izlediği, en az da örgütleme stratejilerini kullandıkları ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra, bütün öğrenme stratejilerini kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha çok kullandıkları, genel lisede ve meslek lisesinde öğrenim gören öğrencilerin yineleme stratejileri ile anlamlandırma stratejilerini Anadolu lisesinde öğrenim gören öğrencilerden daha çok kullandıkları, genel liselerde öğrenim gören öğrencilerin örgütleme ve anlamayı izleme stratejilerini Anadolu lisesinde ve meslek lisesinde öğrenim gören öğrencilerden daha çok kullandıkları belirlenmiştir. Öte yandan, birinci sınıf öğrencilerinin yineleme stratejilerini üçüncü sınıf öğrencilerinden daha çok kullandıkları; ayrıca, birinci sınıf ve ikinci sınıf öğrencilerinin örgütleme stratejilerini üçüncü sınıf öğrencilerinden daha çok kullandıkları anlaşılmıştır. Okul başarı düzeylerine göre lise öğrencilerinden çok iyi başarı düzeyindeki öğrencilerin örgütleme stratejileri ile anlamayı izleme stratejilerini orta ve iyi başarı düzeyindeki öğrencilerden daha çok kullandıkları görülmüştür. Yine, duyuşsal stratejileri, iyi başarı düzeyindeki öğrencilerin orta başarı düzeyindeki öğrencilerden, ayrıca, çok iyi başarı düzeyindeki öğrencilerin de orta ve iyi başarı düzeylerindeki öğrencilerden daha çok kullandıkları belirlenmiştir. Son olarak da, lise öğrencilerinin öğrenme stratejilerini en çok kendi kendilerine ve öğretmenlerinden öğrendikleri, bunları anne, baba, abla ve ağabey ile kitap, dergi, vb kaynakların izlediği anlaşılmıştır. Sonuç olarak, liselerde öğrenim gören öğrencilerin en çok anlamlandırına ve anlamayı izleme stratejilerini kullandıkları; öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejilerinin cinsiyetlerine, öğrenim gördükleri okul türlerine, öğrenim gördükleri sınıflara ve okul başarı düzeylerine göre değiştiği; öğrencilerin öğrenme stratejilerini en çok kendi kendilerine ve öğretmenlerinden öğrendikleri söylenebilir.