İlköğretimin eğitim ve öğretim ilkelerinin gerçekleşme düzeyi

Abstract

Bilginin yenilenip geliştiği ve hızla katlanarak çoğaldığı yirmibirinci yüzyılda, bireyleri toplumun gereksinimleri doğrultusunda eğitme sorumluluğunu üstlenen eğitim kurumlarının kimi eğitim ve öğretim ilkeleri bulunmakta ve eğitim kurumları tüm etkinliklerini bu ilkeler çerçevesinde gerçekleştirmektedirler. Eğitim ve öğretim etkinliklerinin gerçekleştirilmesine ölçüt oluşturan bu ilkeler, eğitim ve öğretimin başarıya ulaşmasında önemli bir etkiye sahiptir. Bu araştırma, ilköğretim okullarında eğitim ve öğretim ilkelerinin gerçekleşme düzeyini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilen araştırmada, oranlı küme ömeklem alma yoluna gidilmiş; Eskişehir ilinde yer alan yedi eğitim bölgesindeki Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı merkez ilköğretim okullarından, alt, orta ve üst sosyoekonomik düzeyden rastlantısal yolla birer okul seçilmiştir. Araştırma bu okullarda görevli 493 ilköğretim öğretmeni üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplamak için, 28 sorudan oluşan anket formu kullanılmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde, öğretmenlerin görüşleri sayı ve yüzdeler ile ortaya konmuştur. Araştırmada, verilen yanıtların puan ortalamalarının öğretmenlerin cinsiyetleri, branşları, hizmet süreleri ve görev yaptıkları okulun sosyo-ekonomik düzeyine göre farklılık oluşturup oluşturmadığını belirlemek için ikili karşılaştırmalarda bağımsız t testinden, üç ya da daha fazla karşılaştırmalarda tek yönlü varyans analizinden (ANOYA) yararlanılmıştır. Varyans analizi sonucunda F değerinin anlamlı çıktığı durumlarda farklılığın hangi gruplar arasında oluştuğunu belirlemek amacıyla Tukey HSD (Tukey's Honestly Singificant Difference Test) çoklu karşılaştırma testi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler, ilköğretimin eğitim ve öğretim ilkelerinin ilköğretim okullarında çoğunlukla gerçekleştirildiği görüşündedirler. İlkeler arasında en çok gerçekleştiği düşünülen ilke, "Değerlendirme eğitim-öğretimin ayrılmaz bir parçasıdır" ilkesi, en az gerçekleşen ilke ise "İlköğretim, öğrencilere bilimsel yöntemlere göre çalışma yolları öğreten bir kurumdur" ilkesidir. Bunun yanında, öğretmenlerin en çok önem verdikleri ilke "İlköğretim milli bir eğitim kurumudur" ve en az önem verdikleri ilke ise "İlköğretim, öğrencilere bilimsel yöntemlere göre çalışma yolları öğreten bir kurumdur" ilkesidir. Ayrıca, öğretmenlere göre ilköğretimin eğitim ve öğretim ilkelerinin yeterince gerçekleşmemesinin en önemli nedenleri; ilköğretim okullarındaki öğrenci sayılarının fazla olması, okulların kütüphane, laboratuar, spor salonu, toplantı ve gösteri salonu gibi destek hizmetlerinden yoksun olması ve öğrenci velilerinin yeterince ilgili olmamasıdır.