İlköğretim hayat bilgisi dersi öğretim programı'nın vatandaşlık bilgi, beceri ve değerlerini kazandırmasına ilişkin öğretmen görüşleri

Abstract

Demokratik toplumlarda ortaya çıkan ve daha sonra diğer toplumları da etkileyen sosyo-ekonomik,kültürel, teknolojik ve politik nitelikli değişmeler vatandaşlığın anlamının bilimsel ve entelektüel açıdan sorgulanarak vatandaşlık kurumunun yeniden yapılandırılıp yeni olusan kosullara uyumunun sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılmasına yol açmıştır. Bu çerçevede katılımcı, etkin ve sorumlu vatandaşın nasıl ya da hangi yöntemlerle yetistirileceği önemli bir problem olarak ortaya çıkmıştır. Bu problemin çözümüne yönelik düzenlenecek eğitim etkinliklerin başlangıç noktası aileden sonra eğitim kurumları olarak görülmektedir. Hayat Bilgisi dersi, ilköğretimin ilk üç sınıfında okutulan, çocuklara; iyi bir insan, iyi bir vatandaş olma, çevreye uyum sağlama gibi gerekli temel davranışları kazandırmayı hedefleyen ilk ders olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda, öğrencilere kazandırılmak istenen birçok bilgi, beceri ve değerin olduğu gibi vatandaşlıkla ilgili bilgi, beceri ve değerlerin de formal anlamda ilk olarak bu derste verilmesi ve sonraki öğrenmelerinin temeli olmasının gereği yadsınamaz. Bu araştırma, ilköğretim Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı'nın vatandaşlık bilgi, beceri ve değerlerini kazandırmasına iliskin öğretmen görüşlerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada tarama modeli kapsamında yöntem çesitlemesinden yararlanılmış ve karma araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın uygulaması 2 aşamada gerçeklestirilmiş, nitel ve nicel boyutlar için aynıevren içinden 2 farklı örneklem alınmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin toplandığı çalışma evrenini temsil edecek olan örneklem, rastlantısal örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma 2005-2006 eğitim-öğretim yılında 1., 2. ve 3. sınıfı okutmuş, Eskisehir ili merkezinde görev yapan 42 ilköğretim okulundaki 230 sınıf öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel verilerin toplandığı örneklemin belirlenmesinde ise; kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmış, nicel verilerin toplandığı 42 ilköğretim okulundan seçilen 13 ilköğretim okulundaki 20 öğretmen örnekleme alınmıştır.