Ortaöğretim kurumlarında uygulanan öğrenci kulüplerinin değerlendirilmesi

Abstract

Eğitim programları eğitim sürecinin daha etkin ve sistemli bir şekilde işlemesini sağlayan düzeneklerdir. Eğitim programı derslerin içeriğini ve işleyişini gösteren "öğretim programları" yanında; öğrencilerin kişisel ve sosyal yönden gelişmesini sağlayan "örtük programları" da içerir. Örtük program yazılı ve resmi olmayan eğitim sistemi içinde kendiliğinden işleyen bir programdır. Yapılan son araştırmalarda örtük programın öğrencilere istendik davranış kazandırmada çoğu zaman öğretim programlarından daha etkili olduğu görülmüştür. Örtük program okullardaki rehberlik çalışmalarının yanı sıra öğrencileri kişisel ve sosyal yönden geliştiren her türlü sosyal etkinliği de kapsamaktadır. Eğitim sistemimizde örtük programa yeterince önem verilmediği söylenebilir.Öğrenci kulüpleri uygulaması öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda kendilerini geliştirmeleri ve yetişmeleri için çeşitli sosyal etkinlikler düzenlemelerini sağlayan öğrenci gruplarından oluşmaktadır. Bu konuyla ilgili olarak Milli Eğitim Bakanlığı Eylül 2005'te Sosyal Etkinlikler Yönetmeliğim yayınlamıştır (MEB, 2005). Bu yönetmelikle beraber önceden "eğitsel kollar" merkezinde yürütülmeye çalışılan sosyal etkinlikler artık "öğrenci kulüpleri" uygulamasına yerini bırakmıştır. Öğrenci kulüpleri Avrupa ülkelerinde olduğu gibi ülkemizdeki bazı özel eğitim kurumlarında da önceden uygulanmakta ve diğer ülkelerde olumlu sonuçlan gözlenmektedir. Ancak öğrenci kulüplerinin Türkiye'de amacına ulaşabilmesi için ilgili yönetmelikte de yer alan temel ilkelerine bağlı kalınması gerekmektedir. Bu ilkeler; katılımcılık, planlılık, süreklilik, üretkenlik, gönüllülük ve işbirliğidir.Kulüp danışmanı öğretmenlerin ve kulüp üyesi öğrencilerin öğrenci kulüplerinin temelilkelerini uygulama durumlarını belirlemeyi amaçlayan bu araştırmada tarama modeli uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini 2006-2007 öğretim yılında Kütahya il merkezindeki liselerde görev yapan kulüp danışmam öğretmeler ile aynı okullarda öğrenim gören 10, 11. sınıf kulüp üyesi öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, "Öğrenci Kulüpleri Değerlendirme Öğretmen Anketi" ve "Öğrenci Kulüpleri Değerlendirme Öğrenci Anketi" adı altında iki anketle toplanmıştır. Anketlerde birinci bölümler öğretmen ve öğrencilerin kişisel bilgilerini sorgulamaktadır. İkinci bölümlerde ise öğretmen ve öğrencilerin 2006-2007 öğretim yılında yer aldıkları kulüplerle ilgili görüşlerini belirlemeye yönelik 40 madde yer almaktadır. Son olarak da öğretmen ve öğrencilerin kulüplerle ilgili dile getirdikleri sorunlar ve bu sorunlara getirdikleri öneriler açık uçlu bir soru ile sorgulanmaktadır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 10.00 (Statistical Package for the Social Sciences) bilgisayar paket programından yararlanılmıştır. İstatistiksel teknik olarak; öğretmen ve öğrencilerin öğrenci kulübü ilkelerini uygulama durumlarını saptamak için yüzde, frekans ve aritmetik ortalamalardan, ikili küme karşılaştırmasında "t" testinden, ikiden çok küme karşılaştırmalarında ise varyans analizi testinden ve karşılaşmalardaki farkların kaynağının belirlenmesi için Tukey HSD testinden yararlanılmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi 0,05 alınmıştır.Araştırma sonunda; kulüp danışmanı öğretmenlerin öğrencikulüplerinin planlılık ve süreklilik ilkelerini her zaman; katılımcılık, gönüllülük ve üretkenlik ilkelerini bazen uyguladıkları; işbirliği ilkesini ise hiçbir zaman uygulamadıkları görülmüştür. Kulüp üyesi öğrenciler süreklilik ilkesini her zaman,planlılık, katılımcılık, gönüllülük ve üretkenlik ilkelerini bazen uygulamaktadırlar; işbirliği ilkesini ise hiçbir zaman uygulamamaktadırlar. Öğretmenlerin kulüp ilkelerini uygulama durumlarında cinsiyetlerine, görev yaptıkları okul türüne, kıdemlerine, branşlarına ve danışmanı oldukları kulüp türüne göre herhangi bir fark bulunmamıştır. Öğrencilerin kulüp ilkelerini uygulama durumları cinsiyetlerine, sınıf düzeylerine ve kulüp türlerine göre farklılaşmamaktadrr. Ancak, öğrencilerin okul türlerine ve alanlarına göre kulüp ilkelerini uygulama durumlarında Meslek Liselerinin ve Mesleki Alan lehinde bir fark bulunmuştur.