İlköğretim beşinci sınıf öğretim programlarında duygusal zekâya ilişkin kazanımların ve etkinliklerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı, ilköğretim beşinci sınıf Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler ve Müzik dersleri öğretim programlarının duygusal zekâya yer verilmesi yönünden incelenmesi ve bu konuyla ilgili öğretmen görüslerinin alınmasıdır. Bu amaca bağlı olarak, arastırmada ilköğretim besinci sınıf Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler ve Müzik dersi öğretim programlarının kazanımlar ve öğretim etkinlikleri boyutları duygusal zekâya yer verilmesi açısından incelenmistir. Ayrıca, ilköğretim besinci sınıf öğretmenlerinin, ilköğretim programlarında duygusal zekâya yer verilmesi ile ilgili görüsleri belirlenmeye çalısılmıstır. Arastırmada, betimsel arastırma yönteminden yararlanılmıstır. Arastırmanın çalısma grubunu 2009-2010 öğretim yılında Eskisehir il merkezinde bulunan sekiz ilköğretim okulunda görev yapan 23 ilköğretim besinci sınıf öğretmeni olusturmustur. Arastırmada, ilköğretim besinci sınıf Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler ve Müzik dersi öğretim programlarının kazanımlar ve öğretim etkinlikleri boyutlarında duygusal zekâya yer verilme durumunun belirlenmesi için, arastırmacı tarafından gelistirilen “Duygusal Zekâ Ölçüt Formu” kullanılarak doküman incelemesi yapılmıstır. Arastırmada ilköğretim besinci sınıf öğretmenlerinin öğretim programlarında duygusal zekâya yer verilmesi konusundaki görüslerinin belirlenmesi için ise, arastırmacı tarafından gelistirilen “Yarı Yapılandırılmıs Görüsme Formu” kullanılarak görüsmeler yapılmıstır. Arastırmada veri toplama aracı olarak, kullanılan Duygusal Zekâ Ölçüt Formu ve Yarı Yapılandırılmıs Görüsme Formu güvenirlik çalısmaları yapıldıktan sonra veri toplamak amacıyla kullanılmıstır. Arastırmada, ilköğretim besinci sınıf Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler ve Müzik dersi öğretim programlarının kazanımlar ve öğretim etkinlikleri boyutlarına iliskin yapılan doküman incelemesinde elde edilen veriler, programların kazanımlar ve öğretim etkinlikleri boyutlarında, Duygusal Zekâ Ölçüt Formunda yer alan ölçütlerin var olup olmaması durumuna bakılarak değerlendirilmistir. Dlköğretim besinci sınıf öğretmenleri ile yapılan görüsmeler ise NVivo Paket Programı kullanılarak betimsel analiz ile analiz edilmistir. Arastırmanın sonunda, ilköğretim besinci sınıf Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler ve Müzik dersi öğretim programlarının hem kazanımlar hem de öğretim etkinlikleri boyutlarında duygusal zekânın kendine yön vermek ve sosyal yetenekler gibi kimi alt boyutlarına daha fazla yer verildiği, özbilinç ve empati gibi kimi alt boyutlarına daha az yer verildiği ve stres yönetimi gibi kimi alt boyutlarına ise hiç yer verilmediği sonucuna ulasılmıstır. Ayrıca, ilköğretim besinci sınıf öğretmenlerinin, öğretim programlarında duygusal zekâya yer verilmesi ile ilgili görüslerinin analizi ile öğretmenlerin büyük bir bölümünün öğretim programlarında duygusal zekânın dikkate alındığını ve öğretim programlarının öğrencilerin duygusal gelisimlerine yararlı olduğunu, öğretim programlarının empati, karar verme, problem çözme gibi becerilerin kazandırılmasında yeterli olduğunu düsündükleri sonucuna ulasılmıstır. Bununla birlikte, öğretmenlerin öğretim programlarının duygusal gelisimi sağlayabilecek nitelikte olması için genel olarak öğretim ortamlarının iyilestirilmesi, öğretmenlere eğitim verilmesi, programların içerik boyutuna iliskin düzeltmelerin yapılması ve ilköğretim basamağında uygulanan sınavlara iliskin düzenlemelerin yapılması gibi önerilerde bulundukları belirlenmistir.