İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim becerilerinin okul başarısına etkisi

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı, ilköğretim okulu öğretmenlerinin, okul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin görüşleri tespit edilerek, bunun okul başarısına etkisinin belirlenmesidir. Araştırmanın çalışma evrenini, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Balıkesir Merkez ilçesindeki 35 resmi ilköğretim okulunda görev yapan 1424 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada tarama yöntemi kullanmış olup, veriler Simsek (2003) tarafından geliştirilen “İletişim Becerileri Anketi” aracılığıyla toplanmıştır. Anketi 964 (% 67,69) öğretmen yanıtlamış olup, 853 (% 59,90) anket değerlendirmeye alınmıştır. Verilerin analizi için Microsoft Office Excel 2003 ve SPSS 16.0 paket programından yararlanılmıştır. Tüm istatistiksel çözümlemelerde anlamlılık (p) düzeyi .05 olarak kabul edilmiştir. Veriler normal ve/veya homojen dağılıma sahip olmadığından, verilerin analizinde non-parametrik testlerden Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testleri kullanılmıştır. İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim becerileri ve okul başarısı arasındaki ilişki Spearman Brown korelasyon katsayısı ile belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, ilköğretim okulu yöneticilerinin iletişim becerileri anketinden alınan puanlar ile okul başarısı arasında anlamlı bir ilişki olmadığı saptanmıştır (r = -,047, p>.05). Bu durumun okul yöneticilerinin 34’ünün (% 97,14) bulundukları okuldaki görev süresinin “1-2 yıl” olmasından dolayı, öğretmenlerin büyük çoğunluğunun (836’sı -% 98-) yöneticilerini yeteri kadar tanıyamadığından kaynaklandığı düşünülmektedir. Yöneticisini tanıyamayan öğretmen, yöneticinin tepkisini bilemeyeceğinden, çekinerek/yanlı davranarak yöneticisinin iletişim becerisini varolan durumdan farklı yansıtarak “olumlu” değerlendirdiği seklinde düşünülmektedir. Ayrıca araştırmada su sonuçlar elde edilmiştir: • İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin öğretmen görüşleri yöneticinin yaş, öğrenim durumu, yöneticilikte kıdem, okuldaki görev süresi ve branşına göre anlamlı farklılık göstermemektedir. • İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin öğretmen görüşleri öğretmenin cinsiyeti ve okuldaki görev süresine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. • İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin öğretmen görüşleri öğretmenin yaş, öğrenim durumu, mesleki kıdemi ve branşına göre anlamlı farklılık bulunmaktadır. • Araştırma kapsamında yapılan ankette ilköğretim okulu yöneticileri “Cinsiyet ayrımı yapmaz.” ifadesi en yüksek aritmetikortalamaya ( x = 4,52), “Öğretmenleri etkilemekte makam gücünden çok dostluğu kullanır.” ifadesi de en düsük ortalamaya ( x = 3,99) sahiptir. • İlköğretim okulu yöneticilerinin 24’ü (% 68,57) “üst düzeyde etkili”, 9’u (% 25,71) “etkili fakat geliştirilmesi gereken” ve 2’si (% 5,71) “vasat” iletişim becerisine sahiptir. • En yüksek okul yöneticisinin iletişim becerileri aritmetik ortalaması “4,93” ve en düşük iletişim becerileri aritmetik ortalaması “3,17”dir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre uygulayıcılar/araştırmacılar için aşağıdaki öneriler verilmiştir: • Üst düzey iletişim becerilerine sahip olunmayan ifadeler ile ilgili yöneticiler bilgilendirmeli ve girişimleri Milli Eğitim Bakanlığı tarafından desteklenmelidir. • Okul yöneticileri öğretmenleri etkilemekte dostluğu kullanmaları yönünde teşvik edilmeli ve okullarda informal ortamların oluşturulmasına özen gösterilmelidir. • Okul yöneticilerine yapılan “zorunlu yer değistirme” uygulamasının rasyonel bir karar olup olmadığı yönünde çalışmalar yapmalıdır. • Aynı çalışma, yönetici yardımcılarının iletişim becerilerine ilişkin öğretmen görüşleri alınarak geliştirilebilir. • Araştırma, öğrenci ve velilerin görüşleri alınarak geliştirilebilir. • Aynı çalışma, aynı okullardaki aynı yöneticilere birkaç yıl sonra tekrar yapılarak, bu çalısma verileri ile karsılastırılarak alan yazındaki bilgi test edilebilir.