Ahlat Anadolu Selçuklu mezar anıtlarının çizgisel analizi

Abstract

Ahlat Halife Ömer zamanında 641 de İyaz b. Ganem isimli bir kumandan tarafından Bizanslılardan alınarak İslam ülkelerine katılmış. Zaman zaman Emevilerin ve Abbasilerin eline geçen Ahlat tekrar Bizans- lılar tarafından alınmış ve sonradan tekrar Selçukluların eline geç- miştir. Ahlat kültüründe en çok dikkati çeken İslam-Türk medeniyetinin simgesi olan mezar taşlarıdır. Türk kültürünün bütün ögelerini Ahlat mezar taşları üzerinde bulmak mümkündür. Selçuklu mimarisinde, kitle ve hacimden önce süs göze çarpar, Mimari bezemelerde özellikle portellerde poligan, birbirine geçmiş da- ire, sekiz ve oniki uçlu yıldız gibi hendesi unsurlarda geniş ölçüde kullanılmıştır. Taş yontularında sık rastlanan motifleraden bir diğeri de yıldız geçmelerdir. Ahlat'ın en dikkate değer anıtları olan Mezar anıtları- Kümbet ve mezar taşları Ahlat'ı adeta bir açık hava müzesi durumuna getirmiş- tir. Bir kaç çeşit olan bu kümbetlerin, Orta Anadolu Kümbetlerinden farkı çatılı kısımlarının panolara ayrılmış olaması ve saçak şeklinde dışarıya doğru uzanarak silme ile nihayetlenmiş olmasıdır.