Türk ve Alman masallarından örnek metinlerde motif karşılaştırması

Abstract

Masalların çocukların eğitimlerine etki eden katkıları gözardı edilemeyecek kadar önemlidir. Bu konuda birçok eğitimci ve yazar da aynı düşünceyi paylaşmaktadır. Çocuklar, masalların gizemi ve büyüsü ile bir yandan hoşça vakit geçirirken, diğer yandan da farkında olmadan masalların yapısal ve işlevsel özelliklerinden dolayı, birçok yönden eğitilirler. Masalın gelişim ve öğrenim çağındaki çocukların ilgi alanına girmesi, ebeveynlerin ve eğitimcilerin işini oldukça kolaylaştırır. Masal dünyasının çocuklara çok çarpıcı gelmesi, onlarda kalıcı izler bırakması, masalın çocuklarda büyük bir sempati uyandırmasına neden olur. Masallar, halk ve sanat masalları olmak üzere iki bölüme ayrılmaktadır. İkisini birbirinden ayıran en önemli noktalar şunlardır: Halk masallarının aksine, sanat masallarının kaynağının biliniyor olmasıdır. Yazanı ile yazılma amacı bellidir. Sanat masalının amacı, çocuklara öğüt vermek ve olaylardan ders çıkarılmasını sağlamaktır. Halk masallarında ise, kaynak kesinlikle belirsizdir. Yer ve zaman kavramı yoktur. Sanat masallarına kıyasla daha fazla olağanüstü olaylar söz konusudur. Sanat rnasallarında olduğu gibi eğitime katkı özelliği aynı şekilde halk masallarında da vardır. Aİt olduğu toplum ile ilgili olarak kültürel, tarihi, dini birçok bilgiyi de içerirler. Bu bakımdan her iki masal türü de çocuklar için eğlendirici ve eğitici özelliklere sahiptir. Masallarda işlenen temaların özünü motifler oluşturur. Olayların gelişimi bu motiflere bağlı olarak gerçekleşir. Türk ve Alman halk masallarında benzerlik ve farklılık gösteren motifler olduğu saptanmıştır. Motiflerdeki bu benzerlik ve farklılıkların sebepleri olarak şu noktalar belirlenmiştir: Farklı uluslara ait masallarda benzer motiflerin bulunmasının nedeni, işlenen motifin evrensel değerde olmasından kaynaklanmaktadır. çünkü bazı değerler ve olaylar vardır ki, bunlar ulus, din, kültür ayrılıkları gözetmez. Bu motifler birisinde hangi değeri taşıyor ya da hangi anlamı ifade ediyorsa, diğerinde de aynı değeri ya da anlamı ifade eder. Bunlar, sevgi, sadakat, kahramanlık, iyilik, kötülük, çalışkanlık, v.s. gibi değerlerdir. Böylesi evrensel değerler üzerine işlenmiş masallar söz konusu olduğu zaman, farklı ulusların masallarında birbirine benzer motifler ortaya çıkar. Ancak kültüre, dine, gelenek ve göreneklere, örf ve adetlere bağlı değerler söz konusu olduğu zaman, ayrı ulusların masaIlarında oldukça belirgin farklılıklar ortaya çıkar. Bu da, oldukça doğaldır. Çünkü her ulus, kendi geçmişini, birikimini, kültürünü, inancını, geleneklerini aktarır masallarına.