Reflections of pre-service EFL teachers throughout their teaching practicum : what has been good? what has gone wrong? what has changed?

Abstract

Hizmet öncesi öğretmen eğitimi üzerine yapılan çalışmalar öğretmen yetiştirme programlarında öğretmenlik uygulaması ve öğrenci-öğretmenlik deneyiminin önemini vurgulamaktadır. Öğretmen yetiştirmede uzman pek çok araştırmacı ve eğitmen hizmet öncesi eğitimin öğretmen adaylarını öğretmenlik yaşamlarına daha iyi hazırlayabilmek ve eğitebilmek için öğretmenlik uygulaması boyutunu içermesi gerektiği konusunda ortak görüştedirler. Bu nedenle öğretmen eğitimi programları "Uygulama" dersine ve sürecine önem vermekte ve bu konuda bilimsel araştırmalar yapmaktadır. "Uygulama" dersinin farklı boyutları ile ilgili olarak sürdürülen çalışmaların öğretmen yetiştirme programlarının geliştirilmesine olumlu katkıda bulunacağı kuşkusuzdur. Bu çerçevede öğrenci-öğretmenlerin öğretmenlik uygulaması sürecinde yaşadıkları problemler ve olumlu noktalar hakkında ne düşündüklerinin incelenmesi bu derslerin uygulanmasına öğrenci-öğretmen açısından farklı bir boyut kazandıracaktır. Bu çalışma öğrenci-öğretmenlerin öğretmenlik uygulaması sürecinde yaşadıkları olumlu ve olumsuz noktaların kendi ifadeleriyle belirlenmesini amaçlamaktadır. Aynca yansıtma yöntemiyle öğrenci-öğretmenlerden toplanan bu verilerin uygulama sürecinde herhangi bir değişiklik gösterip göstermediği de bu araştırmanın bir başka amacıdır. Bu çalışmanın denekleri 99 İngilizce öğrenci-öğretmeni olarak saptanmıştır. Denekler Anadolu Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği Programında öğretmenlik uygulamasına katılan son sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Veri toplama amacıyla öğrenci-öğretmenlerden Hole & McEntee (1999) tarafından önerilen "Yönlendirilmiş Yansıtma Protokolü" temel alınarak her bir öğretmenlik deneyimlerini yansıtan yansıtmalar yazmaları istenmiştir. Öğrenci-öğretmenlerden edinilen bu veriler yansıtma raporlarının iletişim birimlerine bölünmesi yoluyla analiz edilmiştir. Her bir iletişim birimi problem yada olumlu noktalara göre isimlendirilmiş ve etiketlendirilmiştir. İletişim birimlerini sınıflandırmak için "Constant Comparison Method" kullanılmıştır. Bu yöntemle oluşturulan kategoriler aynı zamanda iletişim birimlerinin belirlenme zamanlarına göre zaman aralıklarına bölünmüştür. Verilerin analizi öğrenci-öğretmenlerin problemlerinin kaynağı olarak 5 temel kategori ortaya koymuştur: öğrenci-öğretmen kaynaklı problemler, öğrenci kaynaklı problemler, rehber öğretmen kaynaklı problemler, eğitim ortamı/sistem kaynaklı problemler ve rehber öğretim elemanı kaynaklı problemler. Öğrenci-öğretmenlerin deneyimlerindeki olumlu noktalara ilişkin iletişim birimleri ise öğrenci-öğretmen kaynaklı olumlu noktalar, öğrenci kaynaklı olumlu noktalar ve rehber öğretmen kaynaklı noktalar olmak üzere üç temel kategoriye ayrılmıştır.