Rote learning versus deep processing : the effect on vocabulary learning and retention

Abstract

Bu deneysel çalışma öncelikle yabancı dildeki sözcükleri hafızada tutmak, tanımak ve hatırlamak için etkili bir yöntemin ortaya konulmasını amaçlamıştır. Bu amaç doğrultusunda, iki sözcük öğrenme yöntemi karşılaştırılmıştır: Derin İşlem Süreci ve Ezberleme. Çalışma içerisinde, "Derin İşlem Süreci" "yeni sözcükleri öğrenirken dahil olunan ileri derecedeki anlama ya da kavrama işlem süreci" olarak ele alınırken, "Ezberleme" "yeni sözcüklerin bağlam içermeyen sözcük listelerinin ezberlenmesi yoluyla öğrenimi" anlamında kullanılmıştır. Çalışmada derin işlem sürecini teşvik eden dört teknik kullanılmıştır: "Bu Nedir?" (What is it?), "Anlamdan Öte" (More than Meaning), "Çıkarım Sorgulaması" (Power Questioning) ve "Anlamlı ya da Anlamlı Değil" (Sense or Nonsense?). Bu çalışmaya Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi'nde öğrenim görmekte olan elli orta düzey üstü yabancı dil öğrencisi katılmıştır. Öğrencilerin ders kitaplarından seçilen otuz iki sözcük çalışmada kullanılmak üzere hedef sözcükler olarak belirlenmiştir. Sayıca eşit iki gruba yerleştirilen öğrencilerden deney grubundaki öğrenciler derin işlem süreci uygulamasında kullanılırken, kontrol grubundaki öğrencilere hedef sözcüklerin Türkçe karşılıkların ya da İngilizce anlamlarını içeren bir sözcük listesi verilmiştir. Çalışmanın ön-testi, uygulama-sonrası-testi ve uzun-dönem-testi olarak verilen aynı test hedef sözcüklerin hafızada kalması, tanınması ve hatırlanınasında öğrencilerin gösterdiği gelişimi ölçmüştür. Test üç bölümden oluşturulmuş (A. sözcüklerin anlamları ile eşleştirilmesi, B. cümleler içerisine uygun düşen sözcüklerin yerleştirilmesi, ve C. paragraflardan oluşan bağlam içerisine uygun düşen sözcüklerin yerleştirilmesi) ve otuz iki soru içermiştir. Test içeriğindeki üç bölüm ile, sözcüklerin tanınması (A Bölümü) ve hatırlanması (B ve C Bölümleri); daha genel ifade ile hafızada kalıp kalmadığının ortaya konulmasına çalışılmıştır. Kontrol ve deney grupları arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek üzere bir t-testi uygulanmıştır. Gruplar arasında anlamlı bir fark olmadığını ortaya koyan ön-testi iki haftalık bir uygulama süreci takip etmiştir. Uygulamayı takiben verilen uygulama-sonrası-testi, gruplar arasında deney grubu ve derin işlem surecı yöntemi lehinde anlamlı bir fark olduğunu ortaya koymuştur. Üç hafta sonra uygulanan uzun-dönem-testi de gruplar arasında yine deney grubu ve derin işlem süreci yöntemi lehinde anlamlı bir fark olduğunu göstermiştir. Herbir denek grubunun kendi içinde anlamlı bir gelişim gösterip göstermediğini belirlemek üzere başka bir t-testi daha uygulanmıştır.