| dc.description.abstract | Söylem çözümlemesinin dil kullanımını anlamadaki anahtar araç olması yönündeki gelişmeler, yazmadaki etkileşimin önemi fikrini ön plana çıkarmaktadır. Dolayısıyla üst söylem, yazarın metni oluştururken yaşadığı farkındalık düzlemini temsil eder. Üst söylem, yazmanın sosyal bir yükümlülük olması görüşüne dayanır ve özellikle savlama temelli metin türünün zorunlu bir parçası olarak değerlendirilir. (Crismore, Farnsworth 1990; Hyland, 2004). Üst söylem belirleyicileri arasında yer alan kaçınma ve vurgulama ifadeleri yazarın yazdığı metinde duruşunu ifade etmesini sağlayan iki önemli araçtır. Savlama temelli metin yazma öğrenciler için yalnızca kendi dillerinde değil öğrendikleri yabancı bir dilde de sorundur. Öğrencilerin, okuyucuyla belirgin bir etkileşim içinde oldukları, metni anlama ve anlamlandırma sürecinde potansiyel okuyucuyu yönlendirdikleri metinler ortaya koyma konusunda zorluklar yaşadıkları görülmektedir. Öğrencilerin, yazdıkları savlama temelli metinler üzerine yapılanaraştırmalar betimsel, öyküsel ve bilgilendirici metin türüne göre daha azdır (Stephans, 2003). Bunlara örnek olarak anadili İngilizce olan öğrencilerin (ICLE derlemi) İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen İspanyol yazarların(Neff, Ballesteros, Dafouz, Mart nez Rica, 2004) ve Yunanlı öğrencilerin (Hatzitheodorou & Mattheoudakis, 2007) yazdıkları metinlerde yazar duruşu belirteçlerini inceleyen çalışmaları verebiliriz. Etkili bir yazar duruşunun ifade edilmesinin daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla daha fazla metnin incelenmesi gerekmektedir. Türk bağlamında ise, öğrencilere etkili bir yazar duruşu ifade etme ve yazar duruşu araçlarını kullanmaları konusunda belirgin bir yönerge sunulmadığı aksine çok genel yazma kılavuzları verildiği görülmektedir ve anadili İngilizce olan Amerikalı öğrencilerle İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen Türk öğrencilerin savlama temelli metinlerinde kaçınma ve vurgulama işlevi taşıyan belirteçlerin belirlenmesine yönelik çalışma eksikliği vardır. Bu nedenle, anadili İngilizce olan ve anadili İngilizce olmayan öğrencilerin yazar duruşunu nasıl ifade ettikleri konusunda ayrıntılı ve karşılaştırmalı bir incelemeye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bakımdan da, yapılan çalışmada anadili İngilizce olan Amerikalı ve İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen Türk öğrencilerin savlama temelli metinlerindeki kaçınma ve vurgulama işlevi taşıyan belirteçleri belirlemeyi amaçlanmıştır. Bu çalışma, özellikle yazar duruşu belirteçlerine odaklanmıştır, çünkü bunlaryazarın yorumunu ve tutumunu çok daha açık biçimde ortaya koymaktadır. Çalışmanın verisi, Eğitim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği 1.sınıf öğrencilerinin yazdığı savlama temelli metinlerinden ve anadili İngilizce olan Amerikalı öğrencilerin yazdığı savlama temelli metinlerden (Louvain Amerikalı ve İngiliz Öğrencilerin İngilizce Derlemi - LOCNESS derleminden) oluşmaktadır. Rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak anadili İngilizce olan ve anadili İngilizce olmayan öğrencilerin yazmış oldukları savlama temelli metinlerden 100‘er metin seçilerek 200 metinden oluşan bir derlem elde edilmiştir. Amerikalı öğrencilerin metinlerinden oluşan derlem 84,851 kelimeden, Türk öğrencilerin metinlerinden oluşan derlem 86,554 kelimeden oluşmaktadır. Veriler hem nicel hem de nitel olarak incelenmiş olup bulunan her bir belirteç için kullanım sıklıkları, yüzdelikleri, 10,000 kelimedeki ortalama frekansları ve Log-likelihood değerleri hesaplanarak yorumlanmıştır. Her iki derlemde de öğrencilerin kullanmış oldukları kaçınma ve vurgulama işlevi taşıyan belirteçler hem manuel olarak hem de metin analizi araçlarından olan Ant.Conc. 3.3.4. aracılığıyla belirlenmiş, Hyland (2005)‘in Kişilerarası Üst söylem Modeli kullanılarak incelenmiş, iki defa kontrol edilmiş ve akran denkliği (peer debriefing) yöntemiyle incelenmiştir. Kaçınma ve vurgulama işlevi taşıyan her bir belirtecin işlevi kendi bağlamında incelenmiş ve ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Çalışmanın sonuçları, savlama temelli metinlerde vurgulama işlevi taşıyan belirteçlerin yaygın bir şekilde, kaçınma ifadelerinin ise daha az kullanıldığını göstermektedir ve Türk öğrencilerin hem kaçınma hem de vurgulama işlevi taşıyan belirteçleri Amerikalı öğrencilere göre daha çeşitli kullandıkları saptanmıştır. Saptanan her bir belirtecin işlevsel kullanımları öğrenci metinlerinde alınan örneklerle beraber açıklanmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarının, hem öğrencilerde hem de öğretmenlerde teorik ve dilbilimsel açılardan bir farkındalık yaratacağına inanılmaktadır. | en_US |
