| dc.description.abstract | Biyoteknolojideki gelişmelere bağlı olarak son yıllarda endüstriyel fermentasyonla B-karoten üretimi konusunda çalışmalar da artmıştır. Araştırmamızda hem endüstriyel atık maddelerin çevreye zarar vermeden değerlendirilmesi hem de besin ve ilaç endüstrisinde provitamin A olarak kullanılan B-karoten üretilmesi amaçlanmıştır. Endüstriyel atık maddelerden olan melas, şlempe ve peynir altı suyu doğal besiortamı olarak kullanılarak mikrobiyolojik yolla B-karoten üretilmiştir. Fermentasyon deneylerinde sentetik besiyeri olarak YPK buyyon, Malt ekstrakt buyyon, doğal ortam olarak ta şeker sanayinin yan ürünü olan şeker pancarı melas'ı ve şlempesi, gıda sanayinin atık maddesi olan peynir altı suyu kullanılmıştır. Melas, şlempe ve peynir altı suyu kullanılmadan önce ön işlemlerden geçirilmiştir. Fermentasyonda kullanılan mikroorganizmalar yapılarında B-karoten oluşturan ve özellikle biyoteknolojik araştırmalarda sıkça kullanılan Phycomyces blakesleeanus ve Phycomyces nitens, Blakesleea trispora suşları ile Mucor mucedo suşlarıdır. Yapılan çalışmalarda Phycomyces blakesleeanus ve Phycomyces nitens suşları 20 C'de Patates dekstoz agar'da ve Blakesleea trispora, Mucor mucedo suşları ise wort Agar'da geliştiği görülmüştür. Denemeler sonunda B-karoten miktarı YPK buyyon'da 1,8-12,1 mg/lt, malt ekstrakt buyyon'da 7,9-27 mg/lt, melas'ta 6,1-43,3 mg/lt, şlempe'de 3-9,9 mg/lt, peynir altı suyunda 4,4-12,5 mg/lt arasında değişmiştir. En yüksek B-karoten miktarı ise genelde B.trispora suşundan elde edilmiştir. Sonuç olarak, mikrobiyal yolla B-karoten üretimi, kullanılan mikroorganizmaya, fermentasyon ortamına, ilave edilen maddelere, aydınlatmanın uygulanıp uygulanmamasına göre büyük ölçüde değişmiştir. Melas, şlempe, peynir altı suyu gibi endüstriyel atık maddelerin B-karoten üretiminde kullanılabileceği görülmüştür. | en_US |
