Toplam maliyet-darboğaz zaman tabanlı ulaştırma problemleri için bir algoritma

Abstract

Darboğaz ulaştırma problemi, zamanın çok önemli olduğu günümüzde, gerek stratejik ve gerekse günlük hayatta uygulananbilecek önemli bir karar problemidir. İki amaçlı ulaştırma problemi ise hem zamanın hem de maliyetin birarada düşünülerek eniyilenmeye çalışıldığı karar problemidir. Her iki karar problemi de pek çok uygulama alanına sahiptir. Bu nedenle ikisinin de önemini koruduğu ve değişik çözüm yaklaşımlarının geliştirilmesiyle daha da önem kazanacağı görülmektedir. Bu çalışmada, darboğaz ulaştırma problemleri hem tek hem de çok amaçlı olmak üzere ayrı ayrı ele alınmıştır. Her iki problem türünün ayrıntılı olarak tanımları yapılmış, gelişim süreçleri incelenerek günümüze değin geliştirilen bazı algoritmalardan örnekler verilmiştir. Çalışmada, toplam maliyet ve darboğaz zaman tabanlı iki amaçlı bir ulaştırma problemi için, sıralı çözüm ikilileri bularak üstün çözüm ikililerini ayıran, daha sonra karar vericiye önerilecek seçeneği belirleyen bir yöntem geliştirilmiştir. Önerilen yöntemin işlemleri, bir algoritma haline getirilerek uygulaması için Turbo Pascal programlama dili ile bir de paket program hazırlanmıştır.