Akşehir fay hattı üzerindeki kaynak sularının radon konsantrasyonları ile deprem ilişkisi

Abstract

Radon gazı seviyesinde meydana gelen değişimler, depremin önceden tahminine yönelik çalışmalarda kullanılabilmekte ve radon konsantrasyonu bölgenin jeolojik yapısına bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Bu çalışmada, Akşehir fay hattı üzerinde yer alan Afyonkarahisar’da, 15 farklı derin su kaynağından 54 hafta boyunca (17 Ağustos 2009–27 Eylül 2010) 27 kez numune alınarak radon konsantrasyonları incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar radon konsantrasyonunun numune alım zamanına göre değişimi ve kaynaklardaki radon aktivitesi değişimlerinin kaynakların deprem merkezine olan uzaklığına bağlılığı araştırılmıştır. Radon konsantrasyonunun numune alım zamanına göre değişimleri incelendiğinde, kaynakların hepsinde farklı tarihlerde de olsa deprem hareketi ile ilişkilendirilebilecek radon konsantrasyonları artışları tespit edilmiştir. Sultandağı’na yakın kaynaklarda bu ilişkinin daha belirgin olduğu görülmüştür. İnceleme periyodu içinde bölgede meydana gelen depremlerin 19’unda kaynakların radon aktivitesinin uzaklığa bağlı olarak doğrusal bir sekilde etkilendiği sonucuna varılmıştır. Doğrusal uyumluluk katsayısı 0,74–095 aralığında değişen değerlerde bulunmuştur.